«Εσύ θα διαρκέσεις, είσαι φτιαγμένος από γράμματα», έγραφε ο ισραηλινός ποιητής Χαΐμ Γκούρι. Με αυτή τη αντίληψη του κόσμου ξεκινήσαμε πριν από 10 χρόνια και μ’ αυτήν συνεχίζουμε. Σ’ αυτά τα χρόνια δεν υποστείλαμε τη σημαία της ποιότητας, της ευθύτητας, της σαφήνειας και του πραγματικά κριτικού λόγου. Δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε τη φράση που γράψαμε στην «ταυτότητα» της ARB στην ιστοσελίδα μας, ότι «αν υπήρχε πραγματική κριτική στη χώρα μας όλοι θα (αναγκαζόμασταν να) ήμασταν καλύτεροι». Ούτε θα κουραστούμε να διακηρύσσουμε ότι «Το μόνο πράγμα που είναι χειρότερο από μια ηλίθια κακή κριτική είναι μια ηλίθια καλή κριτική».
Αυτό το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας γράφει: «έτος 10ο, τεύχος 100ό». Δεν θα πανηγυρίσουμε ούτε θα καταφύγουμε σε περιαυτολογίες. Το πρώτο τεύχος μας ήταν αφιερωμένο στον Φίλιπ Ροθ. Σήμερα, στο 100ό τεύχος, δημοσιεύουμε πάλι ένα αφιέρωμα στον μεγάλο συγγραφέα, γραμμένο από σημαντικούς κριτικούς: Φρανκ Κέρμοντ, Ντάνιελ Μέντελσον, Χάρολντ Μπλουμ. Μια σύγκριση των δύο αφιερωμάτων δείχνει από πού ξεκινήσαμε και πώς εξελιχθήκαμε· η διαδρομή μας είναι καταγεγραμμένη μέσα σ’ αυτά τα 100 τεύχη και στους διαρκείς αγώνες μας για ελευθερία του λόγου. Για την πληρότητα του αφιερώματος, δημοσιεύουμε στην ιστοσελίδα του περιοδικού ένα σημαντικό άρθρο του νομπελίστα Tζ. Μ. Κουτσί για τον Φίλιπ Ροθ, το οποίο είχαμε δημοσιεύσει στην ARB τον Δεκέμβριο του 2010, σε μετάφραση της Αθηνάς Δημητριάδου, μεταφρασμένο εκ νέου. Παραθέτουμε μάλιστα και τις δύο μεταφράσεις, προϊόντα αγάπης για τους δυο σπουδαίους συγγραφείς και φυσικά ευσυνειδησίας και μόχθου. (Σε επόμενο τεύχος θα δημοσιεύσουμε ακόμη ένα σπουδαίο δοκίμιο του Κουτσί για τον Ροθ).
Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε επίσης ένα δείγμα κριτικού λόγου –όπως τον εννοούμε εμείς– σχετικά με μια πρόσφατη έκδοση του Μπωντλαίρ. Γιατί υπάρχουμε για να παραβιάζουμε τον Ανατολικό Κανόνα: για να σεβόμαστε τον Δυτικό και να παραβιάζουμε τις «αλήθειες» του Νεοελληνικού.
Αλλά επειδή δεν είμαστε αμιγώς «λογοτεχνικό περιοδικό», όπως επιμένουν πολλοί άσπονδοι φίλοι μας να επισημαίνουν νουθετώντας μας: «μην νοθεύετε τον λογοτεχνικό χαρακτήρα του», δημοσιεύουμε στο παρόν κομβικό τεύχος την επιβλητική σύνθεση «Πώς αντιμετωπίστηκε η Μεγάλη Ύφεση του 2007-2009 και τι μάθαμε για την “Ενδεχόμενη” Επόμενη;». Δεν χρειάζεται να πούμε πόσο απεχθανόμαστε τον παράσιτο «κριτικό» και «παρουσιαστή» Βασίλη που καθόταν φρόνιμα, αν και προ πολλού αυτός, διορατικότατα, φρόντισε να μεταλλαχθεί προσαρμοζόμενος στους καιρούς: «Βασίλη, πούλα φούμαρα να γίνεις νοικοκύρης». Οι άνθρωποι που εκδίδουν την ARB δεν είχαν ποτέ σκοπό τους να καταντήσουν τέτοιοι νοικοκύρηδες.
Κι ακόμη πιο προκλητικά, δημοσιεύουμε ολόκληρο το φιλελεύθερο έπος του Economist, ένα Μανιφέστο για την επανίδρυση του Φιλελευθερισμού. Η Athens Review of Books θεωρεί ότι η σπουδαιότητα αυτού του δοκιμίου είναι τέτοια ώστε να δικαιολογεί όχι μόνο την εξ ολοκλήρου μετάφρασή του στα ελληνικά, αλλά και την έναρξη από τις στήλες της ενός ευρύτερου διαλόγου στα πλαίσια του οποίου θα κληθούν να πάρουν θέση επιστήμονες, διανοούμενοι και πολιτικοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αλήθεια, αν δεν το έκανε η ARB, τότε ποιος;
Ο αξέχαστος φίλος Άρης Μπερλής συνήθιζε να λέει πως «η ζωή είναι πάντα επικίνδυνη». Το ότι κυκλοφορεί ένα τόσο ανεξάρτητο και φιλελεύθερο περιοδικό στην Ελλάδα αποδείχθηκε όντως εξαιρετικά επικίνδυνο για μας. Πολλά από αυτά τα 100 τεύχη εκδόθηκαν σε καθεστώς κρατικής τρομοκρατίας με συνεργούς του διώκτη μας δικαστές, επιλήσμονες του όρκου τους. Θέλησαν να μας κλείσουν. Κρατούν δεσμευμένους τους λογαριασμούς μας εδώ και 15 μήνες. Το (παρα)κράτος τους κατέστρεψε την ιστοσελίδα μας. Φτιάξαμε νέα, καλύτερη. Δεν θα τα καταφέρουν, όσο εκκωφαντική και αν είναι η Σιωπή των Άλλων. Ήδη δυο ερωτήσεις προς την Κομισιόν έχουν κατατεθεί στο Ευρωκοινοβούλιο σχετικά με τις διώξεις εις βάρος της ARB, του ευρωβουλευτή Κώστα Χρυσόγονου και στη συνέχεια των Μιλτιάδη Κύρκου και Μαρίας Σπυράκη. Επί του πιεστηρίου, κυριολεκτικώς, πληροφορηθήκαμε ότι κατατέθηκε και τρίτη ερώτηση από τον ευρωβουλευτή Νίκο Ανδρουλάκη, την οποία θα δημοσιεύσουμε στην ιστοσελίδα μας.
Όπως τονίζει στη δήλωσή του για τα 100 τεύχη μας ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης: «Η καταδίωξη της Athens Review of Books είναι ντροπή για την Ελληνική Δημοκρατία». Το έχουμε ξαναπεί: συνεχίζουμε απτοήτω γλώσση. Ο αγώνας μας είναι για ελευθερία και δικαιοσύνη ενάντια στο Κράτος Αδίκου. Ενάντια στη Λεγεώνα της Σιγής.
Κι όπου και αν μας βρίσκει το Κακό μνημονεύουμε Εμμανουήλ Ροΐδη, το σύμβολο της διαρκούς πάλης για μια Ελλάδα που πολιτισμικά θα ανήκει στην Ευρώπη: Ἡ πάλη ἔσται μακρὰ καὶ πεισματώδης μέχρις οὗ κατορθωθῇ ἡ κοινωνικὴ μετάθεσις τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ τῆς Ἀνατολῆς εἰς τὴν Εὐρώπην.
Αυτή βέβαια η μάχη είναι χαμένη, και το ξέρουμε, όπως το ήξερε κι ο Ροΐδης. Αλλά εμείς ανήκουμε και ανήκαμε πάντα στην Ευρώπη. Ακόμη κι όταν η Ευρώπη ήταν ιδέα ή νησί.
Όμως θα διαρκέσουμε: γιατί η Athens Review of Books είναι φτιαγμένη από γράμματα. Γραμμένα από τις πιο καλές και έντιμες πένες.
— The Athens Review of Books
Κατεβάστε σε (pdf) τέσσερις σελίδες του περιοδικού.
***
Σας περιμένουμε στην παρουσίαση του graphic novel
του Δημήτρη Χαντζόπουλου
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗΣ, «Η ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ»
Για το βιβλίο θα μιλήσουν
ο ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ Πέτρος Μαρτινίδης
ο ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης
και ο ιστορικός τέχνης Μίλτος Φραγκόπουλος
Τρίτη 27 Νοεμβρίου, ώρα 18.30, στο αμφιθέατρο του ΑΘΗΝΑ 9.84 (είσοδος από Πειραιώς 100, στάση μετρό Κεραμεικός).
