«οι αναφερόμενοι δικαστές δεν υπερέβησαν τα ακραία όρια της λογικής… ούτε [η απόφασή τους] είναι προϊόν δόλου ή βαριάς αμέλειας»
Νικόλαος Λεοντής, αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου
Είναι γνωστό ότι ο σταλινικός προπαγανδιστής των δεκαετιών του ’70 και ’80, νυν υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς προσπάθησε να φιμώσει την Athens Review of Books και αν είναι δυνατόν να την κλείσει, συνηγορούμενος από ελλογιμότητες του διαμετρήματος ενός Φαήλου Κρανιδιώτη και ενός Ιωάννη Κ. Μαντζουράνη, αμφοτέρων καλώς γνωστών στο πανελλήνιο. Βρήκε σαν αφορμή τη δημοσίευση μιας επιστολής που αναφερόταν στα πολιτικά του έργα και ημέρες και η οποία τον χαρακτήριζε «τον πιο ακραίο και φανατικό, σκληρό και αμείλικτο κνίτη της γενιάς μας/του, έναν πραγματικό γκαουλάιτερ του σταλινισμού».
Ο Κοτζιάς κατέφυγε στην ελληνική «δικαιοσύνη» και αφού διέπραξε απάτη επί δικαστηρίω δηλώνοντας ότι δήθεν κατείχε θέσεις Καθηγητού στα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ κ.ά., ισχυριζόμενος αναίσχυντα και συκοφαντικά ότι εμείς λάβαμε ως αντάλλαγμα «σημαντικές κρατικές θέσεις» για να τον πλήξουμε, γιατί είναι –τρομάρα του– αντιμνημονιακός αγωνιστής (ισχυρισμοί υπουργού προς δικαστές που προφανώς τους βρήκαν απόλυτα φυσιολογικούς) κατόρθωσε να πετύχει την έκδοση εν μέρει υπέρ του της σκανδαλώδους απόφασης με αριθμό 4034/2015 του Εφετείου Αθηνών[1]. Εν μέρει, διότι ο περί ού ο λόγος σταλινικός ζητούσε από εμάς το «μετριοπαθές» ποσό των 250.000 ευρώ, και τελικά του επιδικάσθηκαν, κακώς, κάκιστα, 10.000 ευρώ. Μέτρο του κύρους και της δικαιο-κριτικής δεινότητας των συντακτών της απόφασης παρέχει –μεταξύ πολλών άλλων– και η κρίση τους ότι εκ της διαδικασίας απεδείχθη πως ο Κοτζιάς υπήρξε εκ των ιδρυτών του ΚΚΕ (1924!), αλλά ότι δεν υπήρξε θαυμαστής των κομμουνιστικών καθεστώτων και άλλα ευτράπελα.
Το λεγόμενο «εκτελεστό απόγραφο» της εν λόγω απόφασης είχε ετοιμαστεί από τις 22 Δεκεμβρίου 2015, αλλά ο Κοτζιάς δεν επιχείρησε απόπειρα εκτέλεσής της, προφανέστατα επειδή τότε ήταν πρόσφατος ο σάλος που προκάλεσε η αποκάλυψη της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής (στις 23 Νοεμβρίου 2015), ότι ο εμφανιζόμενος ως πολυκαθηγητής ουδέποτε κατείχε θέση καθηγητού στα παραπάνω διάσημα ξένα πανεπιστήμια. Εκτός κι αν υπήρξε καθηγητής τους χωρίς τα ανωτέρω σεμνά των Μουσών τεμένη να το γνωρίζουν, ήτοι μονάχα στην φαντασία του. Επιπλέον, τον Δεκέμβριο 2015 κυκλοφορούσε στα περίπτερα το τεύχος 68 της ARB με τα πρακτικά της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης αλλά και με την αναφορά μας που είχαμε υποβάλει στον Άρειο Πάγο για την εις βάρος μας ιταμή κακοδικία. (Τα σχετικά κείμενα μπορείτε να «κατεβάσετε» σε (pdf). Κατά της απόφασης του Εφετείου ασκήσαμε στις 15 Οκτωβρίου 2015 αίτηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο η οποία με δική μας επίσπευση προσδιορίσθηκε να εκδικαστεί στις 24 Οκτωβρίου 2016.
Με την επιστροφή μας όμως από τις διακοπές του καλοκαιριού, και με ημερομηνία επίδοσης 29 Ιουλίου 2016, μας περίμενε στο γραμματοκιβώτιο του περιοδικού η απαίτηση καταβολής ποσού 18.311,59 ευρώ στον –επιμένουμε!– γκαουλάιτερ προπαγάνδας δύο σταλινικών δικτατοριών Ν. Κοτζιά. Η αξίωση συνοδευόταν με την «σύννομη» αλλά σαφώς εκβιαστική απειλή ότι αν δεν του καταβάλουμε τα λύτρα, που αντιπροσωπεύουν την αξία της τρωθείσας τιμής του, θα προχωρήσει σε αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος μας. Φυσικά δεν πρόκειται να του δώσουμε ούτε ένα ευρώ, περιμένοντας να δούμε πόσο ακόμη χαμηλότερα θα κατεβεί. Ας προσπαθήσει να κλείσει το περιοδικό, για να μη μείνει η παραμικρή αμφιβολία για την πανδήμως γνωστή σταλινικότητά του. Βέβαια ο ίδιος το «σταλινικός» το θεωρεί κατά βάθος έπαινο, αλλά δεν μπορεί ταυτόχρονα να ζητάει και αποζημιώσεις δεκάδων χιλιάδων ευρώ επειδή κάποιος τον χαρακτήρισε έτσι. (Τη «δουλειά» της αναγκαστικής εκτέλεσης έχει αναλάβει τώρα ο πληρεξούσιός του κύριος Γιάννης Μαντζουράνης, παρ’ όλο που του έχει ανατεθεί και ύψιστης εθνικής σημασίας έργο, αφού εμφανίζεται ως εκπρόσωπος του συριζαϊκού κράτους δικαίου στο ΣτΕ για τις τηλεοπτικές άδειες. Πρόκειται για τον διαβόητο Μαντζουράνη, εκ των πρωταγωνιστών του σκανδάλου Κουτσόγιωργα-Κοσκωτά, διαφημιστή του συντάγματος του καθεστώτος Χόνεκερ[2] σ’ εκείνα τα αλησμόνητα χρόνια).
Από τον Δεκέμβριο του 2015 η ARB δεν κηλίδωσε τις σελίδες της ασχολούμενη με τον Κοτζιά, περιμένοντας την εκδίκαση της αναίρεσής της στον Άρειο Πάγο – όχι ως φρούδες ελπίδες αναγνώρισης του δικαίου της, αλλά ως μέσο και αναγκαία προϋπόθεση για την προσφυγή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Για τη μεταφορά δηλαδή της υπόθεσης από τον παχύδερμο μηχανισμό των ελληνικών δικαστηρίων στη Δικαιοσύνη της Ευρώπης. Εν τω μεταξύ στείλαμε στις 11 Απριλίου 2016 στους τρεις δικαστές που διέπραξαν την παραπάνω εφετειακή απόφαση την ακόλουθη εξώδικη πρόσκληση:
«Συμμετείχατε ως πρόεδρος/εισηγητής/μέλος στη σύνθεση του Εφετείου Αθηνών (κ.κ. Ερωτόκριτος Ερωτοκρίτου, Κυριάκος Φώσκολος, Στυλιανή Μπλέτα) που εξέδωσε την υπ’ αρ. 4034/2015 απόφαση του Εφετείου Αθηνών στην υπόθεση Ν. Κοτζιάς εναντίον Athens Review of Books κ.λπ., της οποίας είμαι διευθυντής έκδοσης.
Ανάμεσα σε άλλες κρίσιμες παραδοχές της απόφασής σας, βάσει των οποίων προσδιορίστηκε τόσο η βλάβη όσο και η αποζημίωση του αντιδίκου μου, Υπουργού Εξωτερικών, περιλαμβάνεται και η παρακάτω προδήλως εσφαλμένη, η οποία επαναλαμβάνεται μάλιστα δυο φορές, έτσι που να αποκλείεται η παραδρομή:
“Και ναι μεν απεδείχθη ότι ο ενάγων [: Ν. Κοτζιάς] υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος της ΚΝΕ και του ΚΚΕ», όμως «ούτε και από τα κείμενά του που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι προκύπτει ο θαυμασμός του για το εν λόγω απολυταρχικό καθεστώς και η διαφήμισή του”.
Με την επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματός μου, σας καλώ εντός 15 ημερών από της επιδόσεως να ζητήσετε εγγράφως συγγνώμη. Εκτός βέβαια εάν μπορείτε να μας παραδώσετε τα στοιχεία βάσει των οποίων “απεδείχθη” ότι ο Κοτζιάς υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ (το οποίο ιδρύθηκε το 1924), οπότε θα σας ζητήσουμε εμείς συγγνώμη δημοσίως και με τον πιο πανηγυρικό τρόπο. Επίσης να εξηγήσετε γιατί –πέραν των άλλων– η συγγραφή ιδεολογικού πονήματος από τον αντίδικό μου υπό την σκέπη του Επικεφαλής του Ιδεολογικού Αγώνα του ανατολικογερμανικού καθεστώτος και πασίγνωστου πλέον πράκτορα της αλήστου μνήμης Στάζι, δεν αποτελεί εκδήλωση θαυμασμού προς το καθεστώς Χόνεκερ. Άλλως με ποια κριτήρια ο ανωτέρω διαβόητος πλέον πράκτορας, γνωστός στον υπόκοσμο του καθεστώτος εκείνου ως “Ελαφοπόδαρος”, βρήκε τον αντίδικό μας ώστε να συνεργαστεί μαζί του. Όλα αυτά ως θιγόμενος πολίτης και μέσα στα πλαίσια της καλής πίστης και πριν κινήσω τη διαδικασία για την εν λόγω περίπτωση με βάση όσα δικαιώματα μου παρέχονται από το ελληνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο ως πολίτη που αδικήθηκα.
Αρμόδιος δικαστικός επιμελητής παραγγέλλεται να επιδώσει νομίμως … κ.λπ.»
Ωστόσο καμία απάντηση δεν λάβαμε ούτε μέσα ούτε έξω από την ταχθείσα προθεσμία.
Το ίδιο συνέβη και με την αναφορά μας στον Άρειο Πάγο, την οποία είχαμε υποβάλει από τις 18 Νοεμβρίου 2015. Για το λόγο αυτόν χρειάστηκε να στείλουμε εξώδικη πρόσκληση και προς τον αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου κ. Ν. Λεοντή στον οποίο είχε χρεωθεί η αναφορά μας αυτή (την δημοσιεύουμε χωριστά), προκειμένου να μας πληροφορήσει επισήμως για την τύχη της. Τότε εδέησε να μας απαντήσει, γνωστοποιώντας μας έπειτα από πέντε μήνες ότι λίγες μόνο ημέρες μετά την υποβολή της την έθεσε στο αρχείο, «νίκας βαρβάροις δωρούμενος». Μάλιστα, στην πράξη αρχειοθέτησης, η οποία κοινοποιείται και προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης και τον Εισαγγελέα του ΑΠ, υποστηρίζει ότι
«η επιστημονική γνώμη που ακολούθησαν [οι δικαστές] όσον αφορά τα νομικά ζητήματα (…) και η πεποίθηση που σχημάτισαν από την εκτίμηση-αξιολόγηση των αποδείξεων, δεν ελέγχεται πειθαρχικά». Προσθέτει δε ότι «στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι αναφερόμενοι δικαστές δεν υπερέβησαν τα ακραία όρια της λογικής, ούτε αυτή [η δικαιοδοτική κρίση] είναι προϊόν δόλου ή βαριάς αμέλειας».
Φυσικά ο συντομότατος χρόνος μέσα στον οποίο αρχειοθετήθηκε η αναφορά μας, μας πείθει ότι ούτε και εδώ –ως μη έδει– μελετήθηκε η υπόθεση. Πέρα από τον χρόνο ρεκόρ της αρχειοθέτησης, μαρτυρεί περί αυτού και το πόρισμα του βαρέως πυροβολικού της δικανικής εποπτείας – πυροβολικό που ως γνωστόν προστάτιδα έχει την αγία και μεγαλομάρτυρα Βαρβάρα. Δεν είμαστε αφελείς, ούτε καταθέσαμε την αναφορά στον Άρειο Πάγο περιμένοντας να λάμψει το δίκαιο. Ούτε ότι θα διαταχθεί ο πειθαρχικός έλεγχος των αναφερόμενων δικαστών. Ζώντας στο ελλαδικό Κράτος Αδίκου δεν έχουμε παράλογες απαιτήσεις να ζητούμε δικαιοσύνη. Φαίνεται όμως πως είναι πολύ να ζητούμε ακόμη και να τηρούνται τα προσχήματα. Διότι σ’ αυτή την υπόθεση ούτε οι δικαστές ούτε ο αρμόδιος «επιθεωρητής» τα τήρησαν.
Η αιτιολογία του κ. Λεοντή αποκαλύπτει όμως και το τι πραγματικά συνέβη με την απόφαση-όνειδος. Αντίθετα με όσα απεγνωσμένα ισχυρίζεται ο κ. Λεοντής, οι κ.κ. Ερωτοκρίτου, Φώσκολος, Μπλέτα και τα ακραία όρια της λογικής υπερέβησαν και η απόφασή τους ήταν προϊόν δόλου ή/και βαριάς αμέλειας∙ και μάλιστα άμεσου δόλου πρώτου βαθμού. Ο δόλος ή/και βαριά αμέλεια τεκμαίρεται από τα αδιάσειστα στοιχεία που καταθέσαμε και τα οποία δεν αναφέρουν καν ότι λήφθηκαν υπόψη από το δικαστήριο. Διότι αν τα είχαν λάβει υπόψη τους ασφαλώς και δεν θα εξέδιδαν την απόφαση που εξέδωσαν. Είναι συνεπώς αδιστάκτως βέβαιο ότι δεν τα έλαβαν (ακριβέστερα: δεν θέλησαν να τα λάβουν) υπόψη. Τίποτε απολύτως από όσα στοιχεία καταθέσαμε δεν ελήφθη υπόψη, αφού και ένα μόνο να λαμβανόταν θα υπερνικούσε κάθε προκατάληψη.
Όταν η απόφαση διαστρέφει τις αξιολογικές κρίσεις («γκαουλάιτερ του σταλινισμού») και τις βαφτίζει «γεγονότα», παραβιάζοντας προκλητικά το άρθρο 10 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ, μπορεί αυτό να θεωρείται αποδεκτή «επιστημονική γνώμη»; Είναι επιστημονική γνώμη η διατύπωση αυταπόδεικτων ανοησιών που συνάμα αποδεικνύουν παχυλή άγνοια των στοιχειωδών γνώσεων που οφείλει να έχει κάθε πολίτης – πόσο μάλλον ο δικαστής; Όταν η απόφαση δέχεται –και μάλιστα όχι λόγω lapsus calami, αφού αναφέρεται δυο φορές–, πως ο αντίδικός μας Κοτζιάς απεδείχθη ότι υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ (που ιδρύθηκε, όπως οι πάντες γνωρίζουν το έτος 1924); Και (σταλινικό) στέλεχος του ΚΚΕ όντας ότι δεν ήταν θαυμαστής των κομμουνιστικών καθεστώτων; Πώς δεν παραβιάζονται τα ακραία όρια της λογικής; Οι αποφάνσεις αυτές εξευτελίζουν την έννοια της Δικαιοσύνης – ακόμη και στα ελλαδικά περιορισμένων προσδοκιών μέτρα.
Είναι επιστημονική γνώμη να αγνοούν την άποψη κορυφαίων νομομαθών μας όπως των κ.κ. Απόστολου Γεωργιάδη και Μιχάλη Σταθόπουλου; Είναι επιστημονική γνώμη η τρομακτική άγνοιά τους ακόμη και των στοιχειωδών δομών της νεοελληνικής γλώσσας;[3] ώστε να κάνουν εμμέσως μάθημα γλώσσας στον Καθηγητή Γλωσσολογίας, τον –πλην άλλων– συντάκτη του περίφημου Χρηστικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών κ. Χριστόφορο Χαραλαμπάκη; Όχι μόνο για «επιστημονική» γνώμη δεν πρόκειται, αλλά πρόκειται πραγματικά για αυτο-διακήρυξη αγραμματοσύνης όταν παπαγαλίζουν τους εξωφρενικούς ισχυρισμούς του σταλινικού προπαγανδιστή αντιδίκου μας περί της «πραγματικής» έννοιας της επίμαχης έκφρασης. Αυτό δείχνει ότι το μορφωτικό επίπεδό τους είναι τέτοιο που μοιραίως δεν μπορούσαν παρά να υπερβούν τα ακραία όρια της λογικής για να φθάσουν σ’ αυτή την ακραία κακοδικία. Αλλά η παχυλή αγραμματοσύνη δεν είναι βαριά αμέλεια; Η επίδειξη τόσης και τέτοιας αμάθειας δεν είναι βαριά αμέλεια;
Είναι επιστημονική γνώμη ή άμεσος δόλος πρώτου βαθμού να αγνοούν προκλητικά όλα τα τεκμήρια της σταλινικής δράσης του που καταθέσαμε και να αποφαίνονται ότι δεν υπήρξε καν θαυμαστής των απολυταρχικών κομμουνιστικών καθεστώτων; Η απόφανσή τους ότι ο συγγραφέας (Κοτζιάς) του κατάπτυστου προπαγανδιστικού βιβλίου με τίτλο Η Πολωνία κι εμείς, που είχαν στα χέρια τους οι εν λόγω δικαστές, δεν είναι θαυμαστής του δικτατορικού καθεστώτος Γιαρουζέλσκι ούτε το διαφήμισε, δεν μπορεί παρά να είναι προϊόν δόλου. (Η άποψη περί δόλου ενισχύεται και από το γεγονός ότι τους καταθέσαμε και πρόσφατη, τον καιρό της δίκης, δημόσια ομολογία δίκην μωράς παρθένου του Κοτζιά σχετικά με αυτό το χυδαιογράφημα, ότι «κατ’ εντολήν του κόμματός μου έγραφα ανοησίες»!). Είναι προϊόν άμεσου δόλου πρώτου βαθμού η απόφανσή τους ότι ο Κοτζιάς, που υπήρξε συνεργάτης του επικεφαλής του Ιδεολογικού Αγώνα του ολοκληρωτικού καθεστώτος Χόνεκερ, Μάνφρεντ Μπουρ (του διαβόητου «Ελαφοπόδαρου» της ΣΤΑΖΙ), στη συγγραφή του προπαγανδιστικού βιβλίου Der autonome Intellekt, το οποίο εκδόθηκε από το κομματικό-κρατικό εκδοτικό της Ανατολικής Γερμανίας, τάχα δεν ήταν όχι διαφημιστής αλλ’ ούτε καν θαυμαστής του ζοφερού εκείνου καθεστώτος. Είναι λοιπόν προϊόν άμεσου δόλου πρώτου βαθμού η αγνόηση αυτών και κάθε άλλου τέτοιου ντοκουμέντου που προσκομίσαμε.
Αλλά σε ένα πραγματικό κράτος δικαίου η προσκόμιση όλων αυτών των στοιχείων θα ήταν εντελώς περιττή: είναι δικαίωμα του οποιουδήποτε να εκφράζει την αξιολογική κρίση ότι ο Κοτζιάς υπήρξε «γκαουλάιτερ του σταλινισμού». Μόνο στο Κράτος Αδίκου που υπηρετούν τέτοιες αποφάσεις-στίγματα θεωρείται μεμπτό, και δυστυχώς θα μας ταλαιπωρούν ώσπου να καταδικαστεί για μια ακόμη φορά το ελληνικό Κράτος Αδίκου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αλλά οι καθ’ έξιν και κατά συρροήν παραβατικοί δικαστές θα συνεχίζουν το έργο τους, αφού δεν ελέγχονται όποτε κρίθηκε ότι παραβιάζουν την νομολογία του ΕΔΔΑ μετά από κάθε καταδίκη της χώρας στο Στρασβούργο, που αυτοί προκάλεσαν με τις άδικες και παράνομες αποφάσεις τους.
Τι επιστημονική γνώμη μπορούν να έχουν όταν κρατούν στα χέρια τους καμιά δεκαριά τεύχη της Athens Review of Books που είχαμε καταθέσει και θέλησαν να μας δέσουν τη γλώσσα, πράγμα που δείχνει πως δεν υπερέβησαν μόνο τα ακραία όρια της λογικής. Δείχνει κάτι πολύ χειρότερο και τραγικό… Ό,τι και να πεις είναι λίγο! Ο βιασμός της Athens Review of Books θα μείνει ως ένα από τα πιο μελανά στίγματα του ελληνικού Κράτους Αδίκου και φέρει έξι υπογραφές: Ερωτόκριτος Ερωτοκρίτου, Κυριάκος Φώσκολος, Στυλιανή Μπλέτα (εφέτες) και Χριστίνα Πουρνάρα, Εύα Ναστούλα, Κωνσταντίνα Πολυζωγοπούλου (πρωτοδίκες). Αλλά και ο αντιπρόεδρος του ΑΠ κ. Λεοντής προσέθεσε την υπογραφή του, γράφοντας ένα κωμικοτραγικό κεφάλαιο σ’ αυτή την ιστορία.
Προς το παρόν λοιπόν, ο με δικαστική απόφαση, έστω και δικαστών της στάθμης των κ.κ. Ερωτοκρίτου & Co, συνιδρυτής του ΚΚΕ, και «συλλέκτης πανεπιστημιακών εδρών» κατά την ειρωνική έκφραση του Καθηγητή Θάνου Βερέμη, χάρη στους εν λόγω δικαστές, κατόρθωσε να μας προκαλέσει τόση αναστάτωση ώστε, εκτός των άλλων, να αναγκαστούμε να αναβάλουμε προσώρας το συνέδριο για τον Εμμανουήλ Ροΐδη το οποίο σχεδιάζαμε να πραγματοποιηθεί στα τέλη Νοεμβρίου 2016. Για τον λόγο αυτό προτείνουμε στους αναγνώστες μας να ξαναδιαβάσουν το κείμενο του Ροΐδη «Χρήσιμα ελαττώματα»[4], στο οποίο ανάμεσα σε άλλα ο μεγάλος συγγραφέας, που ταλαιπωρήθηκε κι αυτός αφάνταστα από τους Ερωτόκριτους και Φώσκολους της εποχής του, διαπίστωνε ότι
Ἄξιον τῷ ὄντι σημειώσεως εἶναι, ὅτι μόνον εἰς τὰς ὑψηλὰς θέσεις δύναται νὰ εὕρῃ ἄσυλον ἡ βλακεία. Ἀδύνατον λ.χ. εἶναι νὰ ἐκπληρώσῃ τις τὰ καθήκοντα εἰρηνοδίκου, ἂν δὲν εἶναι ἱκανὸς νὰ μοιράσῃ δύο ἀντιδίκων ἄχυρα καὶ νὰ συντάξῃ ἀπόφασιν ἐκ τοῦ προχείρου, κάλλιστα ὅμως δύναται ὁ τυχὼν νὰ προσθέσῃ τὴν τιμημένην ὑπογραφήν του εἰς ἀπόφασιν τοῦ Ἀρείου Πάγου. Διὰ νὰ διδάξῃ τις ὡς ἑλληνοδιδάσκαλος ἢ σχολάρχης πρέπει νὰ γνωρίζῃ τουλάχιστον τὰ στοιχεῖα τῆς γραμματικῆς καὶ τῆς ὀρθογραφίας, ἐνῷ πρὸς πλήρωσιν πανεπιστημιακῆς θέσεως, ἀρκεῖ νὰ ἠξεύρῃ ν᾽ ἀναγινώσκῃ ἓν οἷον δήποτε τετράδιον ἀπὸ τοῦ ὕψους καθηγητικῆς ἕδρας ἢ ὅσην ὁ μακαρίτης [Νικόλαος] Κοτζιᾶς φιλοσοφίαν.
[1] Bλ. ARB, τχ. 67, Νοέμ. 2015, διαθέσιμο στο goo.gl/brYyBC
[2] Ο εν λόγω Μαντζουράνης όχι μόνο μετέφρασε στα ελληνικά το σύνταγμα του ολοκληρωτικού καθεστώτος Χόνεκερ, αλλά έγραψε και μια εισαγωγή 112 σελίδων στο μεταφραστικό του πόνημα.
[3] Στη δίκη μάλλιασε η γλώσσα μας να τους εξηγούμε πως αν αποκαλείς κάποιον «γκαουλάιτερ του σταλινισμού», δεν τον αποκαλείς …χιτλερικό, αλλά απλούστατα σταλινικό!
[4] ARB, τχ. 74, Ιούνιος 2016, διαθέσιμο στο goo.gl/NvZG7j
