Αγαπημένε μας Μωυσή,
Αγαπημένε μας Μώσε,
Σεβαστέ μας Πρόεδρε,

Θρηνούμε τον πρόωρο θάνατό σου. Σε αποχαιρετούμε συντετριμμένοι. Είμαστε τα παιδιά όσων επέζησαν της ανείπωτης καταστροφής που σχεδόν εξαφάνισε από προσώπου γης την πανάρχαια κοινότητά μας. Τα παιδιά του Κουρμανιού – όσα απομείναμε.

Μεγαλώσαμε μαζί. Όταν γεννηθήκαμε, γνωρίζαμε ότι είμαστε οι τελευταίοι· πως σύντομα, με μας, θα έρθει το ολοκληρωτικο τέλος. Δεν ξέραμε ποιος θα προηγηθεί και ποιος θα ακολουθήσει. Τώρα, δυστυχώς, ξέρουμε. Αισθανόμαστε πάλι ορφανεμένοι.

Γνωρίζουμε όμως τώρα ότι το τελειωτικό τέλος της κοινότητάς μας απεσοβήθη χάρις σε σένα και τη φωτισμένη καθοδήγησή σου. Πέτυχες το ακατόρθωτο για μας και τους προγόνους μας: να ξαναϋπάρξουμε ως Ρωμανιώτικη Ελληνοεβραϊκή Κοινότητα μέσα από την αναβίωση των μοναδικών παραδόσεων και εθίμων μας που κατέστησες γνωστά και προσιτά στους συμπολίτες μας, στην κοινή πατρίδα μας, και σε όλον τον κόσμο. Που άνοιξες τη μεγαλοπρεπή Συναγωγή και το αρχαίο Νεκροταφείο μας σε όλους· που καταπολέμησες αποτελεσματικά τον εγκλεισμό, την απομόνωση και την εκατέρωθεν καχυποψία. Όταν η κοινότητά μας είχε ουσιαστικά σχεδόν εκμηδενιστεί, πήρε ξανά ζωή γιατί εσύ το έταξες σκοπό και χρέος να γίνει. Και εγένετο.

Σε ευγνωμονούμε· και, μαζί μας, τα Γιάννενα και η Ελλάδα όλη.

Για τα παιδιά του Κουρμανιού,
Αβραάμ Κοέν
17η Φεβρουαρίου 2023

Διαβάστηκε στο τέλος της κηδείας του Μωϋσή Ελισάφ στην Ιερά Εβραϊκή Συναγωγή Ιωαννίνων, την 19η Φεβρουαρίου 2023.

Φίλοι ἄνδρες ἀελίου χήρωσαν αὐγὰς

H Athens Review of Books πενθεί. Μέσα σε λίγες μέρες χάσαμε τρεις αγαπημένους φίλους και συνεργάτες, κατά σειράν τους Μάριο Βίττι, Μωυσή Ελισάφ και Γιώργο Δερτιλή. Είναι και οι τρεις μεγάλα επιστημονικά και ηθικά αναστήματα. Μας τίμησαν με την φιλία και την αγάπη τους και η οφειλή μας είναι μεγάλη. Τον Πόνο σου, όπως λέει ο Κ. Παλαμάς, πήγαινέ τον εκεί στη χώρα την κατάνακρη του αμίλητου· στα μάτια του συμμάζωξε και θάψε τη φωνή του. Έχουμε πολλά να κάνουμε για τη μνήμη τους και για τις παρακαταθήκες που μας άφησαν.
Μ. Βασιλάκης