Επιθυμούμε να διαμαρτυρηθούμε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο για την απόφαση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά να προχωρήσει στη δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών των εκδοτών της Athens Review of Books και στην κατάσχεση των εσόδων από τις πωλήσεις της εταιρείας διανομής του περιοδικού. Σκοπός αυτής της αδιανόητης και εκδικητικής πράξης του υπουργού Εξωτερικών είναι να προκαλέσει την οικονομική εξόντωση της ARB, αναγκάζοντάς την να διακόψει την κυκλοφορία της. Πέρα από την επαπειλούμενη καταστροφή ενός σημαντικού εντύπου, αυτή η εξέλιξη αποτελεί σφοδρό πλήγμα κατά της ελευθερίας του λόγου, της ελεύθερης διακίνησης της γνώσης και της ανταλλαγής των ιδεών, που αποτελούν ζωτικές προϋποθέσεις για μια ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία.
Η ARB είναι ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα βήματα πνευματικού διαλόγου στην Ελλάδα, ειδικά στα πεδία της λογοτεχνίας, της ιστορίας, του πολιτισμού και των τεχνών. Στα ελκυστικά μηνιαία τεύχη της, εξέχοντες λόγιοι αναλύουν τα έργα λαμπρών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, με την εμβρίθεια και το ύφος που συναντά κανείς σε παλαιότερα και φημισμένα περιοδικά, όπως η New York Review of Books με την οποία η ARB συνεργάζεται από το 2010. Η ARB έχει έτσι κερδίσει μια ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια αγορά του πνευματικού διαλόγου.
Τα δεδομένα της υπόθεσης κατά της ARB είναι γνωστά. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο Νίκος Κοτζιάς, προβεβλημένος κομμουνιστής ακτιβιστής και θεωρητικός, εξέδωσε σειρά βιβλίων και άρθρων που υμνούσαν τις αρετές των σοβιετικού τύπου ολοκληρωτικών καθεστώτων, και ειδικότερα της Ανατολικής Γερμανίας. Πριν από επτά χρόνια, η ARB δημοσίευσε μία επιστολή αναγνώστη που κατηγορούσε τον δρα Κοτζιά ότι υπήρξε προπαγανδιστής του ΚΚΕ και ενθουσιώδης υποστηρικτής του σταλινισμού. Ο δρ Κοτζιάς μήνυσε την ARB για συκοφαντική δυσφήμηση και, παρά τα συντριπτικά και πειστικά στοιχεία που παρουσίασαν οι συνήγοροι υπεράσπισης, τα δικαστήρια έκριναν υπέρ του ενάγοντος και επέβαλαν στην εκδότρια της ARB την καταβολή υψηλής αποζημίωσης. Βάσει αυτής της ετυμηγορίας, οι τραπεζικοί λογαριασμοί της έχουν δεσμευθεί. Η υπόθεση θα τελεσιδικήσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων.
Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την ταχεία αποσύνθεση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, οι ιδεολογικοί παιάνες υπέρ του ολοκληρωτικού κομμουνισμού, όπως αυτοί που παρήγαγε ο δρ Κοτζιάς, έχουν χάσει την αξιοπιστία τους.
Είτε τους έγραψε εκ πεποιθήσεως είτε για να κερδίσει την εύνοια των ηγετών του κόμματος, δεν μπορεί τώρα να απαρνηθεί το παλαιό του έργο ή να επιδιώκει να επιβάλει τη σιωπή στους επικριτές του. Έχοντας ασκήσει το δικαίωμά του να διαδώσει τις αντιλήψεις και τις ιδέες του, δεν μπορεί τώρα να αρνείται το δικαίωμα άλλων να χαρακτηρίζουν τις δημοσιεύσεις του ως σταλινική προπαγάνδα.
Η ARB είναι ένα πολύτιμο πολιτιστικό φόρουμ το οποίο πρέπει να προστατευτεί από κάθε είδους πολιτική επιρροή.
Λαρς Μπέρεντζεν, Επίτιμος καθηγητής στο Τμήμα Νέων Ελληνικών, Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης
Ρίτσαρντ Κλογκ, Επίτιμος εταίρος του Κολεγίου St Antony, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Κέβιν Φέδερστοουν, Καθηγητής στην έδρα Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών, London School of Economics
Ιωάννης Ο. Ιατρίδης, Επίτιμος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Southern Connecticut State University
Τζέιμς Ε. Μίλερ, Ευρωπαϊκές Σπουδές, Foreign Service Institute, Υπουργείο Εξωτερικών ΗΠΑ (αφυπητερήσας)
Δημήτρης Παπαδημητρίου, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ
