[….] Αν και τα μνημόνια επηρεάζουν όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες, πάντα υπάρχουν κάποια περιθώρια για μιαν άλλη πολιτική σε κάποιους τομείς, π.χ. στο βιβλίο. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου έκλεισε. Η ενιαία τιμή βιβλίου, αίτημα και του προεκλογικού ΣΥΡΙΖΑ, δεν επανήλθε. Με καλή πρόθεση έψαξα να βρω ποια είναι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ για το βιβλίο.
Οι «Αναγνώσεις», το κυριακάτικο ένθετο της «Αυγής» για το βιβλίο, τοποθετούσε αντικειμενικά τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια προνομιακή θέση για να χαράξει μια υποδειγματική πολιτική για το βιβλίο. Δεν βρήκα απολύτως τίποτα, εκτός των απόψεων του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, που ομολογουμένως δεν είχα κανένα σημάδι πως ήταν βιβλιόφιλος.
Και εδώ ας πούμε μια ιστορία: Ένας σταλινικός γραφειοκράτης, στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, υποστηρίζει με φανατισμό τον σοβιετικό ολοκληρωτισμό με ό,τι αυτό συνεπάγεται (στρατόπεδα εξόντωσης, φυλακίσεις, εκτελέσεις κ.λπ.), εκδίδει βιβλία και γράφει άρθρα που υμνούν τον δικτατορικό ολοκληρωτισμό με ειδίκευση στην Ανατολική Γερμανία.
Ξέρουμε όλοι πως αυτού του είδους τα δημοσιεύματα, δηλαδή η προπαγάνδα για ένα κόμμα ή μια κυβέρνηση, ποτέ δεν είναι αθώα και πάντα οι «μαχητές» κάτι επιδιώκουν. Χρήματα ή καριέρα. Καμιά φορά και τα δύο.
Παράδειγμα, ο Ουίλιαμ Λόρενς. Επιστημονικός συντάκτης στην εφημερίδα «New York Times» διαβεβαίωνε στις 12/11/1945 πως δεν υπήρχε ραδιενέργεια στις ισοπεδωμένες πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Και γι’ αυτήν την αποκάλυψη κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ. Αργότερα μαθεύτηκε πως ήταν έμμισθος του Πενταγώνου. Αυτά τα φαινόμενα δεν είναι και τόσο σπάνια στον δημοσιογραφικό κλάδο.
Δεν έχουμε στοιχεία πως ο εν λόγω γραφειοκράτης ήταν έμμισθος. Αλλά ξέρουμε πως έκανε καριέρα. Είναι ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς. Φυσικά ο καθένας έχει δικαίωμα να προβληματίζεται και να αλλάζει απόψεις, φτάνει να μπορεί να τις αιτιολογεί.
Συχνά οπορτουνισμός και προβληματισμός έχουν δυσδιάκριτα όρια. Το λογοτεχνικό περιοδικό «Athens Review of Books», που αναζητά τη θέση του στα αντίστοιχα διεθνή έντυπα, έγραψε το βιογραφικό του υπουργού. Ο κ. Κοτζιάς, αντί να κολακευτεί γι’ αυτήν τη δημοσιότητα από ένα τόσο σοβαρό έντυπο, έκανε μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση και το περιοδικό καταδικάστηκε σε βαριά πρόστιμα και δεσμεύτηκαν οι λογαριασμοί του με αποτέλεσμα να απειλείται άμεσα με λουκέτο.
Ευλόγως κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί: Αν η πρότερη ζωή του κ. υπουργού είναι συκοφαντική δυσφήμηση του σημερινού νεοφιλελεύθερου εαυτού του, γιατί δεν κάνει μήνυση στον παλαιό σταλινικό εαυτό του; Ή, πιο απλά, αυτοκριτική;
Μέχρι τώρα η κυβέρνηση δεν έχει διαχωρίσει τη θέση της από τον υπουργό διώκτη της ελεύθερης έκφρασης. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Να είναι άραγε ο κ. υπουργός εκφραστής της πολιτικής της κυβέρνησης για το βιβλίο; Εύχομαι ολόψυχα να διαψευστώ. Αλλά έχουμε δει τόσα και τόσα. Και έτσι έχουμε χάσει τη χαρά της έκπληξης. Να περιμένουμε ακόμα μια καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο;
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, 19-20 Αυγούστου 2017.
* O Περικλής Κοροβέσης είναι συγγραφέας και ένας πραγματικός αγωνιστής με αντιδικτατορική δράση, που βασανίστηκε βάρβαρα από τη χούντα των συνταγματαρχών. Το πρώτο του βιβλίο Ανθρωποφύλακες (1969) μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες: γαλλικά: La filière ‒ Témoignage sur les tortures en Grèce (1969), αγγλικά: The Method - A Personal Account of the Tortures in Greece (1970), σουηδικά: Metoden ‒ Vittesmål om tortyren I Grekland (1970), και άλλες. Εκδόθηκε επίσης στα φινλανδικά (Weilin+Gӧӧs, 1970), νορβηγικά (1973, με επίμετρο του Jim Beckett), τουρκικά (Yӧntem, 1972 & Alan Yayincak, 1989, με πρόλογο του Ζαν-Πωλ Σαρτρ), πορτογαλικά (Publicaciōes Europa-America, 1970), καθώς και στα γερμανικά (Raith, 1976; Zweitausendeins, 1981). Εκτός από πεζά, έχει γράψει θεατρικά και παιδικά έργα. Υπήρξε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2007-2009.
