Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά που η «Ελλάδα μάς πληγώνει». Επί δεκαετίες έχουμε βιώσει καταστάσεις στην ζωή της χώρας που μας έχουν προκαλέσει ντροπή, αγανάκτηση και λύπη. Η περίπτωση όμως της καταδίκης της Athens Review of Books (ενός εντύπου που έχει καταξιωθεί διεθνώς για την ποιότητά του και την συμβολή του στην δημόσια συζήτηση στην κοινωνία) αποτελεί ένα χαστούκι σε κάθε έννοια δικαιοσύνης και ελευθερίας του λόγου.

Η υπόθεση είναι γνωστή. Το περιοδικό δημοσίευσε επιστολή αναγνώστη που περιείχε τον πολιτικό χαρακτηρισμό «γκαουλάιτερ του Σταλινισμού» για τον νυν υπουργό Εξωτερικών της χώρας. Η αγωγή του υπουργού που ακολούθησε οδήγησε σε καταδίκη του περιοδικού εν μέσω πρωτοφανών ενδείξεων κακοδικίας. Το ευτράπελο φινάλε της διαδικασίας ήταν η πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, όπου ενώ η εισήγηση της αρμόδιας αρεοπαγίτου ήταν αθωωτική, η απόφαση παμψηφεί ‒δηλαδή περιλαμβανομένης και της ψήφου της εισηγήτριας (!)‒ ήταν καταδικαστική. Η χωρίς καμιά δικαιολογία καταψήφιση εισήγησης από τον ίδιο τον εισηγητή συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Κάθε βήμα της εκδίκασης έβριθε από κωμικοτραγικά «ευρήματα» που ήσαν αντίθετα με την πραγματικότητα και την απλή λογική.

Ανεξάρτητα από το ότι η καταχώριση επιστολής αναγνώστη στην οποία περιλαμβάνεται πολιτικός χαρακτηρισμός που δεν είναι συκοφαντικός αλλά αληθής (σύμφωνα με τα αδιάσειστα στοιχεία που παρουσίασε το περιοδικό) επ’ ουδενί λόγω αποτελεί αδίκημα, ο παραλογισμός που ακολούθησε στο σκεπτικό των αποφάσεων ορθώνει αμείλικτα το φάσμα της καταπίεσης της ελεύθερης έκφρασης και τον κίνδυνο επηρεασμού της Δικαιοσύνης από πολιτικές σκοπιμότητες. Αλλά πάνω απ’ όλα θρηνούμε και διαμαρτυρόμαστε για τον κίνδυνο να εξαφανιστεί ένα έντυπο υψηλοτάτων προδιαγραφών που έχει ήδη αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα ποιότητας στην ζωή της δοκιμαζόμενης χώρας μας.

Αντώνης Εφραιμίδης, Διακεκριμένος Καθηγητής Τεχνολογίας Πληροφορίας του Πανεπιστημίου της Μέριλαντ των ΗΠΑ.

Θεόδωρος Κουλουμπής, Ομότιμος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αθηνά Πετροπούλου, Διακεκριμένη Καθηγήτρια Ηλεκτρολόγος Μηχανικός του Πανεπιστημίου Ντρέξελ των ΗΠΑ.