Οι αναφερόμενοι στην Έκθεση Ζντάνωφ

Αδελφοί (ή Αδελφότητα) Σεραπίωνα. Ομάδα Ρώσων λογοτεχνών και φιλολόγων που συγκροτήθηκε το 1921 εμπνευσμένη από το έργο του θαρραλέου επικριτή της «Κόκκινης Τρομοκρατίας» Γεβγκένι Ζαμιάτιν (βλ. το μυθιστόρημά του Εμείς). Η ομάδα πήρε το όνομά της από την ομώνυμη νουβέλα του E.T.A. Hoffmann Die Serapions-Brüder, για έναν ατομισμό που είναι ταγμένος σε μια ελεύθερη, επινοητική και αντικομφορμιστική τέχνη. Μέλη της ήταν, ανάμεσα σε άλλους, οι Μιχαήλ Ζόστσενκο, Βσέβολοντ Ιβάνοφ, Κωνσταντίν Φέντιν, Λιοβ Λουντς, Μιχαήλ Σλονίμσκι, Βλαντίμιρ Πόζνερ, Βενιαμίν Καβέριν, Βίκτωρ Σκλόφσκι, Νικολάι Νικίτιν, Ελιζαβέτα Πολόνσκαγια, Νικολάι Τίχονοφ, Ιλιά Γκρουζντιόφ, Μπ. Άιχενμπαουμ. Την ομάδα, της οποίας ιδεολογικός και καλλιτεχνικός ηγέτης ήταν ο Ζαμιάτιν, προστάτευαν ο Γιούρι Τινιάνοφ αλλά και ο Γκόρκι. Στις τοποθετήσεις της, η ομάδα, αντιστεκόμενη στις αρχές της λεγόμενης «προλεταριακής λογοτεχνίας», υπογράμμιζε τον μη πολιτικό της χαρακτήρα. Ο Ζντάνωφ ανέφερε αποσπάσματα από το σχετικό άρθρο του Λ. Λουντς, ο οποίος τόνιζε ότι: «Δεν είμαι ούτε κομμουνιστής, ούτε μοναρχικός, ούτε Εσέρος, είμαι απλώς Ρώσος». Βεβαίως, στα γραπτά των μελών της ομάδας εκπροσωπούνται όλες οι πολιτικές τάσεις – ο Τίχονοφ π.χ. έγραψε ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα για τον Λένιν. Ακμεϊστές (acmeists). Λογοτεχνικό κίνημα των αρχών του περασμένου αιώνα εν μέρει ως αντίδραση στον συμβολισμό. Οι ακμεϊστές διακήρυσσαν την ακρίβεια του λόγου, την αμεσότητα στην αποτύπωση των συναισθημάτων καθώς και στην περιγραφή του υλικού κόσμου. Κύριοι εκπρόσωποι του κινήματος του ακμεϊσμού στη Ρωσία ήταν οι Άννα Αχμάτοβα, Νικολάι Γκουμιλιόφ (1886-1921) και Όσιπ Μαντελστάμ (1891-1938). Βινιτσένκο, Βολοντίμιρ Κιρίλοβιτς (1880-1951). Ουκρανός ποιητής, πεζογράφος και δραματουργός. Στα έργα του περιγράφει τη ζωή της επαρχίας και του αγροτικού κόσμου. Πριν την επανάσταση ήταν σοσιαλδημοκράτης και τάχθηκε με τους μενσεβίκους. Το 1920 μετανάστευσε στην Αυστρία, όπου επί διετία εξέδιδε ένα όλο και πιο φιλικό προς τους μπολσεβίκους περιοδικό. Επέστρεψε στην ΕΣΣΔ το 1920, όπου συμμετείχε και στην κυβέρνηση. Στα τέλη όμως της δεκαετίας του 1920 έφυγε πάλι διαφωνώντας με την πολιτική στην ΕΣΣΔ. Το 1933, με αφορμή την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, έγραψε μια επιστολή στον Στάλιν που τον προειδοποιούσε για τους κινδύνους του φασισμού. Στη διάρκεια του πολέμου ήταν έγκλειστος σε γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στο τέλος της ζωής του απομακρύνθηκε από την πολιτική και αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στη λογοτεχνία. Κουζμίν, Μιχαήλ (1872-1936). Ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, αρχικά συμβολιστής που αργότερα μετακινήθηκε στους ακμεϊστές. Έγραψε την πρώτη ρωσική νουβέλα με ομοφυλοφιλικό θέμα, Φτερά (1906). Μετά την επανάσταση παρέμεινε στη Ρωσία. Συμμετείχε σε θεατρικές παραστάσεις ως υπεύθυνος για τη μουσική επένδυση των έργων ή έγραφε θεατρικές κριτικές. Με τη βοήθεια του Γκόρκι συνεργάστηκε με τον εκδοτικό οίκο «Παγκόσμια Λογοτεχνία» ως υπεύθυνος για τη γαλλική λογοτεχνία, ενώ μετέφρασε Ανατόλ Φρανς. Λβοφ, πρίγκιπας Γκεόργκι Γεβγκένιεβιτς (1861-1925). Αριστοκράτης και υπουργός Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης και στη συνέχεια πρόεδρός της. Μετά, πρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης της Άπω Ανατολής. Μπέλι, Αντρέι (φιλολογικό ψευδώνυμο του Μπορίς Νικολάεβιτς Μπουγκάεφ, 1880-1934). Από νωρίς κιόλας συνδέθηκε με τους συμβολιστές, τον Μερεζκόφσκι, την Γκίππιους κ.ά. Το 1901 ίδρυσε τον λογοτεχνικό κύκλο «Οι Αργοναύτες». Το 1912, σε ένα ταξίδι του στη δυτική Ευρώπη, γνώρισε τον Ρούντολφ Στάινερ και έγινε οπαδός του ανθρωποσοφισμού, τον οποίο εισήγαγε στη Ρωσία. Το συμβολιστικό μυθιστόρημά του Πετρούπολη (1913) θεωρείται το αριστούργημά του. Σ’ αυτό προέβλεπε τη ρωσική επανάσταση, την άνοδο του ολοκληρωτισμού, την πολιτική τρομοκρατία. Ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ θεωρούσε ότι αυτό το μυθιστόρημα ήταν ένα από τα τέσσερα αριστουργήματα του 20ού αιώνα. Άσκησε τεράστια επιρροή στο θέατρο του σκηνοθέτη Βσέβολοντ Εμίλεβιτς Μέγιερχολντ (ενός ακόμη τραγικού θύματος του σταλινισμού). Το 1923, και μετά από μια παραμονή αρκετών ετών στην Ελβετία και τη Γερμανία, ο Μπέλι επέστρεψε στη Ρωσία, όπου τον ανακήρυξε (λογοτεχνικώς) «νεκρό» ο Τρότσκι σε άρθρο του στην Πράβντα. Πέθανε από εγκεφαλικό το 1934. Γκίππιους, Ζιναΐντα (1869-1945). Γυναίκα του Ντ. Σ. Μερεζκόφσκι, έζησε εξόριστη. Ζαμιάτιν, Γεβγκένι (1884-1937). Ρώσος συγγραφέας, κριτικός και αρθρογράφος. Ο Ζαμιάτιν έγινε γνωστός κυρίως για το μυθιστόρημά του Εμείς (1921), μια αλληγορία της απολυταρχικής κοινωνίας που ενέπνευσε τον Όργουελ. Σπούδασε ναυπηγική στο Πολυτεχνείο της Αγίας Πετρούπολης. Το 1905 υπήρξε μάρτυρας της εξέγερσης στο θωρηκτό Ποτέμκιν. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Η Συνοικία, τράβηξε την προσοχή των λογοτεχνών, ανάμεσα στους οποίους και του Γκόρκι. Ο Ζαμιάτιν από το 1921 ήταν ένας από τους εμπνευστές του λογοτεχνικού κύκλου «Αδελφοί Σεραπίωνα». Ως σοσιαλιστής χαιρέτισε την επανάσταση, ήδη όμως το 1919 συνελήφθη ως μέλος των Εσέρων. Όταν επιχειρεί να εκδώσει το μυθιστόρημα Εμείς, η λογοκρισία το απαγορεύει. Χωρίς την έγκριση του συγγραφέα, το μυθιστόρημα εκδίδεται στα αγγλικά στη Νέα Υόρκη το 1924 και ύστερα στην Τσεχοσλοβακία το 1927 και στη Γαλλία το 1929. Το 1929 ο Ζαμιάτιν παραιτείται από την Ένωση Σοβιετικών Συγγραφέων και το 1931 γράφει ένα γράμμα στον Στάλιν ζητώντας του την άδεια να φύγει στο εξωτερικό. Η άδεια του χορηγείται. Φεύγει για τη Ρίγα και ακολούθως για το Βερολίνο, απ’ όπου το 1932 πηγαίνει στο Παρίσι. Εκεί θα γράφει σε γαλλικές εφημερίδες. Το 1934, παρ’ όλο που βρίσκεται στο εξωτερικό, θα γίνει πάλι μέλος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων. Πέθανε στο Παρίσι το 1937. Ζόστσενκο, Μιχαήλ Μιχάιλοβιτς (Πολτάβα 1895, Λένινγκραντ 1958). Οπαδός της Οκτωβριανής Επανάστασης, εντάχθηκε στον Κόκκινο Στρατό και πολέμησε εναντίον των Λευκών κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο. Το 1922 έλαβε μέρος στη λογοτεχνική ομάδα «Αδελφοί Σεραπίωνα». Οι πρώιμες ιστορίες του Ζόστσενκο κατέγραφαν την εμπειρία του στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον ρωσικό εμφύλιο. Ανέπτυξε βαθμιαία ένα νέο ύφος που στηρίχθηκε εν πολλοίς στο χιούμορ. Αυτό απεικονίστηκε στις ιστορίες του που εμφανίστηκαν στα έργα του: Ιστορίες (1923), Αξιοσέβαστοι πολίτες (1926), Τι τραγούδησε το αηδόνι (1927) και Νευρικοί άνθρωποι (1927). Οι σάτιρες του Ζόστσενκο ήταν δημοφιλείς στον κόσμο της Ρωσίας και ήταν ένας από τους πολυδιαβασμένους συγγραφείς της χώρας ευρύτατα στη δεκαετία του 1920. Αν και ο Ζόστσενκο δεν επιτέθηκε ποτέ ευθέως στο σοβιετικό σύστημα, δεν φοβήθηκε να δώσει έμφαση στα προβλήματα της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς, της ανεπαρκούς στέγασης και των ελλείψεων τροφίμων. Στη δεκαετία του 1930 ο Ζόστσενκο αναγκάστηκε κάτω από την αυξανόμενη πίεση να προσαρμοστεί στην ιδέα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Ως σατιρικός, ο Ζόστσενκο αυτό το βρήκε δύσκολο, και οι προσπάθειες όπως η Ιστορία μιας ζωής δεν ήταν επιτυχείς. Τα προβλήματά του με τις σοβιετικές αρχές αυξάνονταν. Το αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα Πριν από την Ανατολή απαγορεύθηκε το 1943 και τρία έτη αργότερα η λογοτεχνική σταδιοδρομία του τερματίστηκε όταν αποβλήθηκε από την Ένωση Σοβιετικών Συγγραφέων μετά από τη δημοσίευση των Περιπετειών ενός πιθήκου στο λογοτεχνικό περιοδικό Ζβεζντά και την αναφορά σ’ αυτόν από τον Ζντάνωφ το 1946. Ιβάνοφ, Βσέβολοντ Βιατσεσλάβοβιτς (1895-1963). Ήταν γιος μιας πολωνίδας έγκλειστης σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και ενός μεταλλωρύχου. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Σιβηρία, όπου δεν κατάφερε να τελειώσει το σχολείο. Άρχισε να δημοσιεύει από το 1915. Στην επανάσταση ήταν με τους μενσεβίκους. Στον εμφύλιο πολέμησε με τον Κόκκινο Στρατό. Το 1932, στο διαμέρισμα του Γκόρκι, γνώρισε τον Στάλιν, και συμμετείχε ενεργά στην μετατροπή της λογοτεχνικής παραγωγής σε πολιτικό εργαλείο του κόμματος. Τα λογοτεχνικά του έργα υμνούν τους ηγέτες του κόμματος, την επανάσταση κ.λπ. Συμμετείχε στην ομάδα των συγγραφέων που το 1934 συνυπέγραψαν τις θριαμβευτικές εντυπώσεις τους από την επίσκεψή τους στο κάτεργο του Καναλιού της Λευκής Θάλασσας… Κομισσάροβα, Μαρία (1903-1994). Ποιήτρια και μεταφράστρια. Τις δεκαετίες 1960 και 1970 υπερασπίστηκε μαζί με άλλους τον Σολζενίτσιν. Αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τάχθηκε υπέρ της επιστροφής των ναών στην Εκκλησία. Το 1982 έλαβε βραβείο για την προάσπιση της ουκρανικής λογοτεχνίας. Λουντς, Λιόβ Νατάνοβιτς (1901-1924). Σπούδασε ιστορία στην Αγία Πετρούπολη, γνώριζε ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά, αρχαία εβραϊκά. Διορίστηκε στην έδρα της δυτικοευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Σε ένα ταξίδι του στην Ισπανία αρρώστησε βαριά, αναγκάστηκε να πάει στη Γερμανία για θεραπεία (όπου είχαν μεταναστεύσει πρωτύτερα οι γονείς του) και πέθανε εκεί μετά από έναν χρόνο. Μαντελστάμ, Οσίπ (1891-1938). Σημαντικός ποιητής, από τους συνιδρυτές του κινήματος του ακμεϊσμού. Φοίτησε στα πανεπιστήμια της Αγίας Πετρούπολης, της Σορβόννης και της Χαϊδελβέργης. Οι πρώτες επιδράσεις που δέχεται στη λογοτεχνία είναι από τους γάλλους ποιητές Βιγιόν, Μπωντλέρ και Βερλαίν, τους οποίους λατρεύει. Από το 1911 φίλος της Άννας Αχμάτοβα, του Νικολάι Γκουμιλιόφ και του Αλεξάντρ Μπλοκ. Μετά την επανάσταση συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες, ενώ προσλαμβάνεται στο Υπουργείο Πολιτισμού. Το 1919 γνωρίζει την γυναίκα του Ναντέζντα Χάζινα, τα απομνημονεύματα της οποίας αποτελούν μια από τις σημαντικότερες μαρτυρίες για τον σταλινισμό. Εκδίδει την πρώτη του συλλογή (Πέτρα) το 1913 και τη δεύτερη (Τρίστια) τo 1922. Στα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα τον στηρίζουν ο Μπ. Παστερνάκ και ο Ν. Μπουχάριν. Τον Νοέμβριο του 1933 διαβάζει σε μια παρέα 10 ατόμων περίπου ένα ποίημά του όπου σαφώς διακωμωδεί τον Στάλιν. Τον συλλαμβάνουν και τον στέλνουν στην εξορία, όπου αποπειράται να αυτοκτονήσει. Με τη διαμεσολάβηση του Μπουχάριν του επιτρέπουν να διαλέξει τον τόπο της εξορίας του. Διαλέγει μαζί με τη γυναίκα του το Βορόνεζ, όπου παραμένουν μέχρι το 1937. Το 1938 τον συλλαμβάνουν και πάλι και τον στέλνουν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Άπω Ανατολή. Εκεί πέθανε τον Δεκέμβριο του 1938, από τύφο. Μερεζκόφσκι, Ντμίτρι Σεργκέεβιτς (1865-1941). Ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, ήταν ένας από τους πιο γνωστούς συμβολιστές. Έγραψε μια σειρά λογοτεχνικών έργων με ιστορικο-φιλοσοφικό προβληματισμό και έγινε γνωστός και στη Δύση όπου πέρασε τη ζωή του μετά την ρωσική επανάσταση. Σύζυγος της Ζιναΐντας Γκίππιους, εξαιρετικά ενάντιος στο καθεστώς των μπολσεβίκων, έκανε το ατόπημα να μιλήσει το 1941 στο γερμανικό ραδιόφωνο όπου μίλησε για τον Χίτλερ ως τη νέα Ζαν ντ’ Αρκ… Πέθανε στο Παρίσι την ίδια εκείνη χρονιά. Ροπσίν, Β. Ψευδώνυμο του Μπορίς Βικτόροβιτς Σάβινκοφ (1879-1925). Επαναστάτης ο οποίος αντιτάχθηκε βίαια και στο τσαρικό και στο σοβιετικό καθεστώς στη Ρωσία. Έγραψε αρκετά μυθιστορήματα βασισμένα στη σταδιοδρομία του ως τρομοκράτη. Ο Σάβινκοφ προσχώρησε στο Σοσιαλιστικό-Επαναστατικό Κόμμα το 1903 και ήταν ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσής του. Ήταν υπεύθυνος για τη δολοφονία του αντιφιλελεύθερου κυβερνητικού υπουργού Βιατσεσλάβ Κωνσταντίνοβιτς Πλέβε (1904) και του μεγάλου δούκα Σεργκέι Αλεξάντροβιτς (1905), του θείου του τσάρου και κυβερνήτη-στρατηγού της Μόσχας. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου ο Σάβινκοφ υπηρέτησε στον γαλλικό στρατό. Μετά από την επανάσταση του Φεβρουαρίου, επέστρεψε στη Ρωσία (1917) και έγινε στρατιωτικός κομισάριος και έπειτα πληρεξούσιος υπουργός Πολέμου. Η ηγεσία της προσωρινής κυβέρνησης, όπως φαίνεται, συγκεντρωνόταν σε μια τριανδρία: στον πρωθυπουργό Α.Φ. Κερένσκι, τον στρατηγό Λ. Γκ. Κορνίλοφ και τον Σάβινκοφ. Τον Αύγουστο του 1917, ωστόσο, ο Σάβινκοφ υποστήριξε τον Κορνίλοφ ενάντια στον Κερένσκι σε μια ανεπιτυχή «ανταρσία» και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Μετά από την επανάσταση των μπολσεβίκων, ο Σάβινκοφ ίδρυσε μια μυστική ένοπλη οργάνωση, την «Ένωση για την Υπεράσπιση της Πατρίδας και της Ελευθερίας». Αυτή η ομάδα οργάνωσε μια εξέγερση στη Γιαρσοσλάβλ, (6 - 21 Ιουλίου 1918) που έμελλε να συμπέσει με μια συμμαχική εισβολή στη Ρωσία και να προκαλέσει μια εξέγερση σε εθνικό επίπεδο ενάντια στους μπολσεβίκους. Μετά την αποτυχία της εξέγερσης, ο Σάβινκοφ πήγε στο Παρίσι να ζητήσει τη συμμαχική επέμβαση ενάντια στη σοβιετική κυβέρνηση. Προσκεκλημένος στη Βαρσοβία τον Ιανουάριο του 1920 από τον Πρόεδρο της Πολωνίας Γιούζεφ Πιλσούντσκι, ο Σάβινκοφ οργάνωσε το ρωσικό εθελοντικό σώμα για να πολεμήσει μαζί με τον πολωνικό στρατό. Αλλά όταν η πολωνο-σοβιετική συνθήκη ειρήνης υπογράφηκε στη Ρίγα (18 Μαρτίου 1921) επέστρεψε απογοητευμένος στο Παρίσι. Ο Σάβινκοφ προφανώς εξαπατήθηκε να επιστρέψει στην ΕΣΣΔ, όπου συνελήφθη στο Μινσκ στις 18 Αυγούστου 1924 και καταδικάστηκε σε θάνατο 11 ημέρες αργότερα. Η ποινή μετατράπηκε σε φυλάκιση, αλλά το επόμενο έτος ανακοινώθηκε ότι αυτοκτόνησε στη φυλακή Λουμπιάνκα της Μόσχας. Σαντόφιεβ, Ιλιά Ιβάνοβιτς (1889-1965). Ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής. Γράφει τους πρώτους στίχους του σε εφημερίδες των μπολσεβίκων. Τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια ήταν από τους πρωτεργάτες της «Προλέτκουλτ». Η ποίησή του έχει αναφορές στην αγροτική ζωή, ενώ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αναφέρεται συχνά στην ειρήνη. Σολογκούμπ, Φιόντορ (φιλολογικό ψευδώνυμο του Φιόντορ Κουζμίτς Τετέρνικοφ, 1863-1927). Πεζογράφος, ποιητής, δραματουργός, αρθρογράφος, ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του συμβολισμού. Σπούδασε παιδαγωγική στην Αγία Πετρούπολη και εργάστηκε ως δάσκαλος στην επαρχία. Δημοσίευε επί σειρά ετών στο περιοδικό Βόρειος αγγελιοφόρος, αργότερα στο περιοδικό-όργανο του συμβολισμού Το χρυσόμαλλο δέρας. Τη δεκαετία του 1890, στο σπίτι του στην Αγία Πετρούπολη, τις Κυριακές συνεδρίαζε ένας από τους πιο γνωστούς λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής, στον οποίο συμμετείχαν η Γκίππιους, ο Μερεζκόφσκι, ο Μπλοκ, ο Βιατσεσλάβ Ιβάνοφ, ο Μπέλι, ο Μπριούσοφ. Πέρα από τις ποιητικές του συλλογές, ο Σολογκούμπ δημοσίευσε τα μυθιστορήματα Βαριά όνειρα και Μικρός διάβολος. Ο Σολογκούμπ χαιρέτισε την επανάσταση με ενθουσιασμό, ήδη όμως από το καλοκαίρι του 1917 η αρθρογραφία του έγινε ανοιχτά αντιμπολσεβικική. Ο Σολογκούμπ επί ένα χρόνο περίπου αρθρογραφούσε ενάντια στην καταστροφή των πολιτιστικών μνημείων από το νέο καθεστώς, ενάντια στη διάλυση της Ακαδημίας των Τεχνών, ενάντια στην κατάργηση των πνευματικών δικαιωμάτων. Το 1919 ο Σολογκούμπ ζήτησε την άδεια να φύγει στο εξωτερικό – μια άδεια που εκδόθηκε μετά από πολλές ταλαιπωρίες από τον Τρότσκι δυο ολόκληρα χρόνια μετά. Στο μεταξύ όμως είχε αυτοκτονήσει η γυναίκα του, οπότε ο ίδιος παρέμεινε στην Σοβιετική Ένωση. Επί χρόνια δυσκολευόταν να εκδώσει τα έργα του, αν και μπόρεσε να εργαστεί στην Ένωση Συγγραφέων. Το 1924 οι φίλοι του οργάνωσαν μια μεγάλη γιορτή προς τιμήν του. Το 1927 αρρώστησε βαριά και πέθανε. Τίχονοφ, Νικολάι (1896-1979). Σοβιετικός ποιητής, ανακηρύχθηκε ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (1966). Αποδέκτης των βραβείων «Για την ενίσχυση της ειρήνης ανάμεσα στους λαούς» (1957), τριών βραβείων Στάλιν (1942, 1949, 1952) και του βραβείου Λένιν (1970). Έγραψε την πρώτη του ποιητική συλλογή το 1918. Το 1935 συμμετείχε ως μέλος της σοβιετικής αντιπροσωπίας στο διεθνές συνέδριο για την ειρήνη στο Παρίσι. Στην ΕΣΣΔ ασχολήθηκε με τη μετάφραση αρμενικής και γεωργιανής ποίησης. Το 1947 ήταν από τους πιο μαχητικούς πολέμιους του λεγόμενου «κοσμοπολιτισμού» στη λογοτεχνία, επιτιθέμενος κατ’ αρχάς στον φιλόλογο Ι.Μ. Νουσίνοφ για το βιβλίο του Ο Πούσκιν και η παγκόσμια λογοτεχνία, επειδή, υποτίθεται, παρουσίαζε τον Πούσκιν ως υποταγμένο στη δυτική λογοτεχνία! Ο Τίχονοφ ήταν μέλος της επιτροπής κρίσης για τα βραβεία Στάλιν, ενώ το 1973 συνυπέγραψε την επιστολή καταδίκης του Σολζενίτσιν μαζί με σειρά άλλων σοβιετικών συγγραφέων. Πέθανε το 1979. Λίγο πριν το θάνατό του, σε μια ραδιοφωνική εκπομπή ανέφερε με νοσταλγία τον δολοφονημένο ποιητή, πρώτο σύζυγο της Άννας Αχμάτοβα, ακμεϊστή και δάσκαλό του Νικολάι Γκουμιλιόφ, παρ’ όλη την απαγόρευση της αναφοράς του ονόματός του. Χαζίν, Γιεβγκένι Γιακόβλεβιτς (1893-1974). Λογοτέχνης, ιστορικός της λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος, αδελφός της Ναντιέζντας Μαντελστάμ. Δημοσίευσε στο Παρίσι το Όλα είναι επιτρεπτά. Σκέψεις για το έργο του Ντοστογιέφσκι (1972), αλλά και στην ΕΣΣΔ, το 1930, το Ο τυμπανιστής της Επανάστασης για την Γαλλική Επανάσταση. Βλέπε και: Τέχνη και πολιτική

Οι αναφερόμενοι στην Έκθεση Ζντάνωφ

Σύνδεση