Φανταστικά τοπία της Δύσης στην Ανατολή

Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος Το Μεγάλο Χρυσό Δωμάτιο Έκθεση ζωγραφικής Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης διάρκεια: 17 Ιανουαρίου έως 15 Μαρτίου 2015 ώρες λειτουργίας: 8.00-15.00, καθημερινά πλην Τρίτης Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης του 21ου αιώνα δεν εντυπωσιάζει η καλλιτεχνική δημιουργία όταν εμπνέεται από έναν άλλο πολιτισμό. Στην ανάγνωση του έργου του Κωνσταντίνου Παπαμιχαλόπουλου διακρίνονται, από την πρώτη ματιά, πολλά χαρακτηριστικά της τέχνης της Άπω Ανατολής και ιδιαίτερα της Ιαπωνίας. Ένας κόσμος που ήταν για πολλούς αιώνες ένας φανταστικός τόπος, μια άγνωστη κουλτούρα και ένας αλλιώτικος τρόπος ζωής. Η επιθυμία της εξερεύνησης του απέραντου κόσμου της Ανατολής παρουσιάζεται σε πολλές περιόδους της ιστορίας, και το έργο με τον τίτλο «Το Μεγάλο Χρυσό Δωμάτιο» εκλαμβάνεται σαν ένα ακόμα βήμα στην πορεία της επιρροής που ασκεί η τέχνη της Ασίας, μιας πορείας που άρχισε δυναμικά τον 19ο αιώνα, αλλά εδώ παρουσιάζεται ενδεδυμένο με το ύφος της σύγχρονης εποχής. Το πολιτιστικό και ιστορικό κίνημα του Οριενταλισμού χαρακτηρίζει το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον όπως εκφράστηκε στο δεύτερο μισό του αιώνα. Μια εποχή ανταλλαγών και ανακαλύψεων με αφετηρία στρατιωτικές και εμπορικές δράσεις των Δυτικών δυνάμεων σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Ευρωπαίοι όλο και περισσότερο ενδιαφέρονται για τα ταξίδια προκειμένου να διερευνήσουν νέους τόπους και πολιτισμούς. Αυτό το ενδιαφέρον για την ετερότητα εκφράστηκε στη Δύση μέσα από χαρακτικά, πίνακες και φωτογραφίες. Τα οράματα ενός διαφορετικού κόσμου περιγράφονται μέσα από τις εικόνες της Ανατολής, είτε ρεαλιστικά ή φανταστικά. Λιγοστοί οι Έλληνες εκείνης της εποχής με τέτοιες ανησυχίες: Ο Θεόδωρος Ράλλης εξύμνησε τη Μέση Ανατολή μέσα από την παράδοση της γαλλικής σχολής, αποτυπώνοντας τον κόσμο αυτό με θέματα πραγματικά αλλά και εξωτικά στις ελαιογραφίες του. Ο Έλληνας Λευκάδιος Χερν, με το γιαπωνέζικο όνομα Κοϊζούμι Γιακούμο, έζησε για 14 χρόνια στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και αποτύπωσε στο γύρισμα του αιώνα τον κλειστό για αιώνες κόσμο της Ιαπωνίας μέσα από τα συγγράμματά του. Γνώρισε τον τόπο ως καθηγητής αγγλικής φιλολογίας, εμπνεύσθηκε από τον πολιτισμό που αντίκρισε, ασπάστηκε τον βουδισμό και έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τα διηγήματα με γιαπωνέζικους θρύλους και φαντάσματα. Ένας άλλος Έλληνας, ο διπλωμάτης Γρηγόριος Μάνος, την ίδια περίοδο, τίμησε και με τον δικό του τρόπο την τέχνη και τον πολιτισμό της Ανατολής, με το συλλεκτικό του ενδιαφέρον το οποίο τον οδήγησε να συγκροτήσει μια μοναδική συλλογή που βρίσκεται σήμερα στην Ελλάδα. Με αφετηρία την αγάπη του για τα έργα ασιατικής τέχνης ξόδεψε όλη του την περιουσία αγοράζοντας από δημοπρασίες και αρχαιοπώλες και οραματίστηκε τη δημιουργία του μουσείου που βρίσκεται σήμερα στην Κέρκυρα. Για να επιστρέψουμε στη σημερινή εποχή, στο έργο του Κωνσταντίνου Παπαμιχαλόπουλου αναδεικνύεται ένα ακαδημαϊκό ενδιαφέρον για το παρελθόν με χαρακτηριστικά τα οποία θα βλέπαμε στην τέχνη της Ιαπωνίας του 19ου αιώνα και των προηγούμενων εποχών, μεταφρασμένα ωστόσο στη σημερινή εποχή. Η ισχυρή έμφαση στην πινελιά και στο μαύρο χρώμα του μελανιού, το φωτεινό χρυσό φόντο των yamato-e, το διάχυτο φως, τα φανταστικά τοπία και η αίσθηση του μη προφανούς προσδίδουν έναν ιδιαίτερο δυναμισμό. Η ασυμμετρία και η δισδιάστατη επιφάνεια μας ταξιδεύουν στα χαρακτικά ukiyo-e, που επηρέασαν με μοναδικό τρόπο τους καλλιτέχνες του Ιμπρεσιονισμού, με τις ασυνήθιστες όψεις και την ξεχωριστή προοπτική. Στο σύνολο του έργου το Μεγάλο Χρυσό Δωμάτιο αποτελείται από εικόνες στις οποίες αναδεύεται το παρελθόν με το παρόν, η Δύση με την Ανατολή και η αίσθηση του ονείρου.

Φανταστικά τοπία της Δύσης στην Ανατολή

Σύνδεση