Μικρά ανθρωπάκια, μεγάλα εγκλήματα

Η σύλληψη και μεταφορά στις φυλακές του Σεβενίγκεν στη Χάγη του στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς, του τελευταίου μεγάλου εγκληματία, καταζητούμενου από το 1996, κλείνει το κεφάλαιο του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία. Ο στρατηγικός στόχος «Όλοι οι Σέρβοι σ’ ένα κράτος» επιτεύχθηκε: όλη η πολιτική και στρατιωτική ελίτ της Σερβίας έχει εγκατασταθεί στη Χάγη. Το κατηγορητήριο εναντίον του Μλάντιτς από τις 16 Νοεμβρίου 1995 είναι πληρέστατο. Γενοκτονία, συμμετοχή σε γενοκτονία, δολοφονίες, απάνθρωπη μεταχείριση, εθνοκάθαρση, κ.λπ. Κεντρικό σημείο του η γενοκτονία της Σρεμπρένιτσας από τις 11 έως τις 20 Ιουλίου 1995, με πάνω από 8.000 σφαγιασθέντες μουσουλμάνους. Ο Μλάντιτς, που τοποθετήθηκε διοικητής του Γενικού Επιτελείου Στρατού των Σερβοβόσνιων στις 12 Μαΐου 1992 ως τις 22 Δεκεμβρίου 1996, άρχισε τις εκκαθαρίσεις και την εκδίωξη του μη σερβικού πληθυσμού από τις εστίες του στην Ανατολική Βοσνία από τον Απρίλιο του 1992. Φρικτά εγκλήματα, μαζικών διαστάσεων έγιναν, μεταξύ των άλλων, στις πόλεις Πριέντορ, Σάνσκι Μοστ, Μπρατούνατς, η τρομακτική σφαγή με ομαδικούς βιασμούς στη Βλασένιτσα και στη Φότσα, δολοφονίες, με επικεφαλής τον Αρκάν στην Μπιέλινα, στο Ζβόρνικ και στο Μπρτσκο. Τέλος, στο ενεργητικό του Μλάντιτς καταγράφεται η πολιορκία του Σεράγεβου από τις 6 Απριλίου 1992 έως τις 30 Αυγούστου 1995. Ο Μλάντιτς πέτυχε κάτι το απόλυτο στη μεταπολεμική Ευρώπη: τη μεγαλύτερη μαζική σφαγή στη Σρεμπρένιτσα και τη μεγαλύτερη σε διάρκεια πολιορκία του Σεράγεβου, με τον εξανδραποδισμό των κατοίκων της. Ο Μλάντιτς δεν έδρασε μόνος του. Το παρανοϊκό σχέδιο του Μιλόσεβιτς και των διανοουμένων του Βελιγραδίου από το 1986 είχε προετοιμάσει την εθνική ομογενοποίηση, δηλαδή τη νάρκωση του πληθυσμού στους κλειστούς στόχους της σερβικής ελίτ που ολοκληρώθηκε την περίοδο 1987-90. Η βεβαιότητα της υπεροχής της σερβικής υλικής δύναμης, έχοντας στενά αγκαλιασμένες την εθνική παράνοια της διανόησης με τον κομματικό μηχανισμό του Μιλόσεβιτς, προχώρησε στην επίθεση κατά της Κροατίας, τον Ιούλιο του 1991, στην ολοσχερή καταστροφή του Βούκοβαρ και στην κατάληψη του 28% της Κροατίας ως τα τέλη του 1991. Η ατιμωρησία αποθράσυνε τους πρωτοπόρους των εγκλημάτων, που συνέχισαν με τη σφαγή της Βοσνίας από τον Απρίλιο του 1992. Η πολιτική στρατηγική του Μιλόσεβιτς μαζί με την ιδεολογική βεβαιότητα του εθνικιστικού σκοταδισμού έδωσαν φτερά στις ιδέες του ψυχιάτρου Κάρατζιτς, πολιτικού ηγέτη των Σερβοβόσνιων, και στην εκτελεστική κτηνωδία του Μλάντιτς. Το κωμικοτραγικό είναι ότι τη σύλληψη του Μλάντιτς ανακοίνωσε ο υπουργός Εσωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Σερβίας, δηλαδή του κόμματος του Μιλόσεβιτς, που άρχισε όλη αυτή την ιστορία. Πρέπει να παρατηρήσουμε εδώ ότι ο Μλάντιτς για την υπεράσπισή του στην ανάκριση επικαλέστηκε το πολύ ορθολογικό επιχείρημα, έστω και μετά από 19 χρόνια: «Εσείς εκλέξατε το Μιλόσεβιτς, όχι εγώ, ποιος σας φταίει!». Συνέχισε πάντα σαν μεγάλος ηγέτης: «Εγώ δεν σκότωσα κανέναν, όποιος σκότωσε ας δικαστεί», ρίχνοντας τις ευθύνες για τη σφαγή στα χιλιάδες εκτελεστικά του όργανα. Ένα άλλο στοιχείο είναι οι διαδηλώσεις τότε και τώρα. Το 1988-89 συγκεντρώνονταν ένα εκατομμύριο Σέρβοι στο Βελιγράδι για την υποστήριξη της εθνικιστικής πολιτικής με παραληρηματικό ενθουσιασμό, ενώ τώρα 50-100 νεαροί στις πόλεις της Σερβίας φώναζαν το όνομα του Μλάντιτς. Πέρασαν είκοσι χρόνια από το μεθύσι της νίκης ως την ολική απαξίωση. Αυτή η φθορά και η γελοιοποίηση μιας «πολιτικής» δεν έχει προηγούμενο στη μεταπολεμική Ευρώπη, όπως επίσης και η παράνοιά της δεν έχει κάτι αντίστοιχο στην ήπειρό μας. Μετά τη σύλληψη του Μλάντιτς σειρά για αυτοκριτική και ψυχαναλυτική βοήθεια έχουν οι θαυμαστές και οι ενθουσιώδεις εγκωμιαστές του. Πόσο κενή είναι η ιστορική δραστηριότητα; Πώς βλέπουμε τα φαντάσματα σαν αληθινά όντα; Πώς οι ιδεολογικές παραισθήσεις γεμίζουν τη ζωή μας και μας οδηγούν σε ενθουσιώδεις δραστηριότητες που καταλήγουν σε ένα ιστορικό κενό; Πώς μια πνευματική, πολιτική και δημοσιογραφική «ελίτ» διαμορφώνει μια κοινή γνώμη στο αυστηρό πλαίσιο μιας ιστορικής παράνοιας και ποια είναι η ευθύνη της; Τελικά και στη σερβική περίπτωση αποδείχθηκε ότι όλοι αυτοί οι «μεγάλοι ηγέτες» ήταν ανεύθυνα ανθρωπάκια που έκαναν μεγάλα εγκλήματα καλυπτόμενοι από την ιδεολογία του έθνους, της θρησκείας ή της ιστορίας! Κανείς δεν ανέλαβε τις ευθύνες του, όλοι κρύβονταν για να μη δώσουν λόγο των πράξεών τους, μουρμουρίζουν ότι δεν ξέρουν τίποτε και ότι άλλοι ευθύνονται. Τα ανθρωπάκια αυτά δεν έχουν συνείδηση ούτε ατομικότητα, αλλά κάνουν τεράστια εγκλήματα στη σκιά των ιδεολογιών καταστρέφοντας τις ζωές εκατομμυρίων. Τίθενται βέβαια και μερικά ερωτήματα για τους Έλληνες εγκωμιαστές και χειροκροτητές αυτών των εγκληματιών. Θα καταλάβουν τίποτε για τις παραισθήσεις τους; Θα βγάλουν κανένα συμπέρασμα από τη σερβική τραγωδία που τόσο θερμά αγκάλιασαν; Είναι ικανοί να καταδικάσουν τα εγκλήματα ανεξάρτητα από την εθνική, θρησκευτική ή ιδεολογική τους προέλευση; Είμαστε, αλήθεια, ικανοί να καταδικάσουμε ως κάτι το αυτονόητο το έγκλημα, χωρίς να ψάχνουμε δικαιολογίες και να διακρίνουμε, εν τέλει, τον πολιτισμό από τη βαρβαρότητα; Σημείωση ARB: Ο Ελληνομέτρης Χρήστος Γιανναράς έγραφε και τότε Τροπάρια για Δολοφόνους. Την εποχή των σφαγών των Μλάντιτς-Κάρατζιτς, πανηγύριζε: «η σύγκρουση είναι αναμέτρηση πολιτισμών», «Αναμέτρηση της χυδαιότητας των πολιτικών σκοπιμοτήτων με τη θυσιαστική αυταπάρνηση για τα μέγιστα και τίμια της ανθρωπιάς του ανθρώπου» και καλούσε τους Έλληνες ομοίους του «να υποκλιθούν με σεβασμό»: «Στη μικρή Βοσνία τρεμοπαίζει μια αναλαμπή υπέρτατου πολιτισμού μέσα σε έναν κόσμο φιλοτομαρικής βαρβαρότητας. (…) Πόσοι Έλληνες απομένουν που ονειρεύονται να ξαναβρεθούμε σαν λαός στο ιλιγγιώδες επίπεδο πολιτισμού των Σέρβων της Βοσνίας;». «Αδύνατο να καταλάβει μια τέτοια απόφαση ένα “παιδί του σωλήνα” όπως ο κ. Κλίντον, αδύνατο να παρακολουθήσει τέτοια λογική ο λόρδος Όουεν στη λόρδοσή του, (…) Αυτοί εκπροσωπούν τη “Δύση”, την πολιτισμική υπανάπτυξη που μετράει τη ζωή με το κατά κεφαλήν εισόδημα, την καταναλωτική ευχέρεια και την αφετηριακή προϋπόθεση του καταναλωτισμού: την ειρήνη». «Οι Σέρβοι της Βοσνίας είπαν: όχι. Μόνοι, εναντίον όλων. Με την ξεκάθαρη σαφήνεια των ανθρώπων των αποφασισμένων να πεθάνουν. Όπως άλλοτε οι Έλληνες, το ’21 ή το ’40 στην Πίνδο. “Πώς το έκανες, Καπετάν Κωσταντή Κανάρη, πώς το κατόρθωσες να κάψεις την τουρκική ναυαρχίδα; Πώς το ’κανα; Να, εξύπνησα ένα πρωί και είπα: Καπετάν Κωσταντή, θα πεθάνεις”.». Με copy-paste, με τα ίδια ακριβώς λόγια θα εγκωμίαζε αργότερα τον Μπιν Λάντεν (Καθημερινή της 23.9.2001). Τα παραπάνω Μνημεία Βαρβαρότητας περιέχονται, μαζί με άλλα ανάλογα, στο Χρήστος Γιανναράς, Αφελληνισμού παρεπόμενα, Ίνδικτος, Αθήνα 1997, σσ. 77-80 και 105-106.

Μικρά ανθρωπάκια, μεγάλα εγκλήματα

Σύνδεση