Τις συναλλαγές σας με το athensreviewofbooks.com διασφαλίζει η Τράπεζα Πειραιώς
Η πρώτη δημοσίευση του Εμμανουήλ Ροΐδη
02/07/2018
, Tεύχος 93 - ΜΑΡΤΙΟΣ
Ο Ευαγγελίδης με οικότροφους μαθητές του και τον Βικέλα, γύρω στα 1851, στη μεγάλη αίθουσα του «Ελληνικού Λυκείου». Ο Ροΐδης είναι ο τέταρτος από δεξιά, δίπλα από τον Δ. Βικέλα που κρατά ένα βιβλίο στο χέρι. Στην απέναντι σελίδα, λεπτομέρεια του πίνακα με τον Ροΐδη στο μέσον. Ο πρωτότυπος πίνακας σώζεται στα ΓΑΚ Κυκλάδων (Ερμούπολη), από δωρεά του Στάθη Α. Αρφάνη, από όπου προέρχεται και η φωτογραφία (η ARB ευχαριστεί την προϊσταμένη των ΓΑΚ Κυκλάδων Αγγελική Ψιλοπούλου). Ασπρόμαυρη φωτογραφία του πίνακα είχε δημοσιευτεί στο άρθρο του δισέγγονου του Ευαγγελίδη John G. Gregoriadis, “The Greek Boy”, Greek-American Review, τ. 49, τχ. 588, Ιούν. 1996, σ. 10. Μια ελαφρώς φθαρμένη φωτογραφία του πίνακα φιλοξενείται στη «Νεοελληνική εικονιστική προσωπογραφία» (Πανδέκτης): https://goo.gl/h5DKsA. Αυτή τη φθαρμένη μορφή είχε δημοσιεύσει ο Δρακάκης στα Κυκλαδικά Θέματα, τόμ. Δ΄, τχ. 22 (Σεπτ.-Οκτ. 1987), σ. 207 (και από εκεί ο Άλκης Αγγέλου στο οπισθόφυλλο των Σκαλαθυρμάτων, 1986), ο οποίος κατέγραψε και τμήμα επιστολής της κόρης του Ευαγγελίδη Καλλιόπης Καλουτά προς τον γιο της Βάσο (3.3.1937) για τα εικονιζόμενα πρόσωπα: «Οι δύο μεγάλοι μαθηταί, που φορούν σεττακρούτες είναι οι Βουτσινάδες (δύο αριστερά). Υποθέτω μετά ο Αλεξανδρώφ, νομίζω με κόκκινη γραβάτα, μεταξύ των δύο Βουτσινάδων (φαίνεται καθαρά το κεφάλι του και ο λαιμός του). Και οι δύο αδελφοί Ευτυχήδηδες (φαίνονται τα δύο κεφάλια τους, δεξιά του δευτέρου Βουτσινά). Εις την πόρτα ο Κόντε Θεοτόκης (ο πιο ψηλός από τους δύο, που είναι μπρος στην πόρτα, του οποίου το κάτω μέρος της κεφαλής είναι χαλασμένο από τη φθορά της εικόνος). Εις το αριστερό του χέρι ο Δημ. Βικέλας κρατά ένα βιβλίον (το χέρι του Ευαγγελίδη ακουμπά το δεξί του Βικέλα). Εις το σκαμνάκι κάθεται ο αδελφός μου Αλέξανδρος και ο Πανάς κρατά τον ώμον του αδελφού μου. Μέσα εις το κάδρο είναι ο Εμ. Ροΐδης (παραπλεύρως του Βικέλα), Τραυλός, Ρέυνακ, Διαλεγμένος, Αναστασιάδης, πολύ φίλοι του Βικέλα». Ενδέχεται να είναι έργο του βαυαρού ζωγράφου Κρόιτσερ (Creuzer), που είχε εγκατασταθεί στη Σύρο και είναι από τα κεντρικά πρόσωπα στο διήγημα του Ροΐδη «Ιστορία ενός αλόγου». Τον πίνακα περιγράφει και ο Βικέλας, Η Ζωή μου, σελ. 128-131. Από όσα αναφέρει ο Βικέλας στο Η ζωή μου, σε συνδυασμό με τα ονόματα των μαθητών ηθοποιών στην εκδομένη μετάφραση της τραγωδίας Εσθήρ, 1851, και στη Σύντομον Έκθεσιν, προκύπτει ότι ο πρώτος δεξιά μπροστά με τα χειρόγραφα στο χέρι είναι μάλλον ο 17χρονος κωνσταντινουπολίτης Ν. Σεργιάδης.
Μπορείτε να διαβάσετε όλο το άρθρο αγοράζοντας μια συνδρομή εδώ ή συνδεθείτε