Αθήνα 8.3.2022

Καθώς καλά γνωρίζετε, επανειλημμένως και εγγράφως, ζητούσα από τον Ιανουάριο, όπως νομίμως είχα δικαίωμα, να δω την διαθήκη του Ανδρέα Μ. Ανδρεάδη (στην οποία περιγράφει τι κατέλιπε σχετικά με τον θείο του Εμμ. Ροΐδη) και το Αρχείο του (με την βάσιμη όπως αποδείχθηκε ελπίδα μήπως είχαν παραπέσει εκεί τα 11 ντοσιέ του Ροΐδη που αγνοούνταν από την περίοδο 1975 κ.ε. και τα οποία αποτελούν τα 2/3 περίπου των καταλοίπων του). Εσείς όχι μόνον αρνηθήκατε –απολύτως παράνομα– να με εξυπηρετήσετε για την φιλολογική έρευνα που διεξάγει το περιοδικό The Athens Review of Books, σχετικά με τον αοίδιμο Εμμανουήλ Ροΐδη, αλλά με αλαζονεία αγενούς ιδιοκτήτου δεν απαντήσατε καν, ως εκ της θέσεώς σας οφείλατε, στα αιτήματα που σας έστειλα ηλεκτρονικώς.

Μετά την έκδοση του τεύχους της Athens Review of Books τον περασμένο Φεβρουάριο και το επίσημο αίτημά μας, το οποίο αποστείλαμε στον Πρόεδρο, τον ΓΓ, αλλά και προς όλους τους ακαδημαϊκούς –πλην ενός αγλαού δισκοβόλου που διέπρεψε επί δικτατορίας–, στις 9 Φεβρουαρίου 2022, και μετά από δεκαπέντε (15) ημέρες ερευνών, ω του θαύματος, η επιμονή μας απέδωσε. Διότι σύμφωνα με επιστολή σας στην εφημ. Καθημερινή (26/2) –χωρίς να διευκρινίζετε πότε και πού τα βρήκατε– οι δεκαπέντε (15) αυτές ημέρες εντατικών ερευνών απέδωσαν καρπούς και έτσι τα 10 από τα 11 ντοσιέ του… «Ρομίδη» ανευρέθησαν παρατοποθετημένα, αφού η τύχη τους αγνοούνταν 45 περίπου χρόνια. Διότι έκτοτε δεν τα είχε δει κανείς μελετητής του Ροΐδη, όπως μας διαβεβαίωσαν άπαντες, με πρώτο τον παλαιότερο ερευνητή, καθηγητή κ. Δημήτρη Δημηρούλη, και οι κ.κ. Λάμπρος Βαρελάς και Σωτήρης Τσέλικας, όλοι συνεργάτες της ARB και διακεκριμένοι μελετητές του Ροΐδη.

Βεβαίως, μετά την απαράδεκτη στάση σας, περιφρονήσατε βάναυσα την Athens Review of Books, αφού δεν καταδεχθήκατε να την ενημερώσετε για την ανεύρεση των 10 εκ των 11 αγνοουμένων ντοσιέ, παρότι αυτή έθεσε το θέμα και προκάλεσε την έρευνα ώστε να ανακαλυφθούν εκεί όπου κακώς είχαν τοποθετηθεί, με αποτέλεσμα να αγνοείται η τύχη τους τόσες δεκαετίες. Αντ’ αυτού παρασύρατε την Σύγκλητο σε άλλο σοβαρό ολίσθημα: την χαμηλού επιπέδου και αγοραίου λόγου ad hominem επίθεση στο πρόσωπό μου, αγνοώντας προφανώς ότι δεν υπάρχει άλλος σε αυτή τη χώρα που να έχει κάνει τόσο πολλά για τον Ροΐδη και το έργο του. Δεν είμαι λοιπόν «κατά δήλωσή μου» ερευνητής, όπως κακοβούλως υπαινίσσεσθε, και δεν δηλώνω τίποτε: αφήνω να μιλήσουν τα έργα. Και θα σας συμβούλευα να κάνετε το ίδιο κι εσείς, αφήνοντας στην άκρη εξυπνακισμούς του πεζοδρομίου. Μην ξεχνάτε ότι εκπροσωπείτε το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα του κράτους και δεν είστε «καραγωγεύς του λιμένος», όπως θα έλεγε ο Ροΐδης.

Κατόπιν αυτών επανέρχομαι στα παρακάτω αιτήματά μου, την ικανοποίηση των οποίων προτίθεμαι να διεκδικήσω με όλους τους νόμιμους τρόπους:

1. Ζητώ να έχω φωτοαντίγραφο του πλήρους Καταλόγου του Αρχείου του Ανδρέα Μ. Ανδρεάδη. (Ευτυχώς υπάρχει πάντα η καταγραφή του Κλέωνος Παράσχου, η οποία δεν επιτρέπει παιδαριώδεις δικαιολογίες).

2. Φυσικά δεν ζητώ την άδειά σας, καθώς είναι δικαίωμά μου να επισκεφθώ και το Αρχείο Ανδρεάδη, δεδομένου ότι θα προχωρήσουμε σε αφιέρωμα για τον πραγματικά μεγάλο αυτόν επιστήμονα και άνθρωπο, στο οποίο θα γράφουν οι πλέον επιφανείς ειδικοί επιστήμονες.

3. Ζητώ επισήμως, από εσάς ως ΓΓ, επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της από 12 Φεβρουαρίου 1934 διαθήκης του αειμνήστου Ανδρεάδη, η οποία πλέον αποτελεί ιστορικό έγγραφο της νεώτερης λογοτεχνίας μας. Το ζητώ για να διαπιστωθεί τι ακριβώς κληροδότησε σχετικά με τον Ροΐδη στην Ακαδημία με «απαρεγκλίτους» όρους που αναφέρει εκεί. Επίσης, ζητώ να δω τις φωτογραφίες και τις γελοιογραφίες που, όπως γράφει στη διαθήκη του (σελ. 4), κληροδότησε στην Ακαδημία. Το… «ειδικό έννομο συμφέρον» που επικαλεστήκατε είναι δικολαβικό επιχείρημα κατώτερο ενός Ιδρύματος που θέλει να ονομάζεται Ακαδημία. Προτού σπεύσετε να αρνηθείτε ξανά, συμβουλευθείτε τους ακαδημαϊκούς κ.κ. Απόστολο Γεωργιάδη και Μιχάλη Σταθόπουλο, για να κατανοήσετε το μέγεθος της αυταρχικής και παράνομης άρνησής σας.  

4. Φυσικά και δεν ζητώ την άδειά σας, καθότι είναι δικαίωμά μου, να επισκεφθώ τη Βιβλιοθήκη του Ροΐδη, πράγμα που ζήτησα την Δευτέρα 28.2.2022, όταν επισκέφθηκα την Ακαδημία, αλλά δεν μου επετράπη! Σας τονίζω ότι κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει την επίσκεψή μου, αντίθετα έχετε την υποχρέωση να με διευκολύνετε καθιστώντας το σαφές στο προσωπικό της «Βιβλιοθήκης». Σας συμβουλεύω επίσης να διαβάσετε τι γράφει στη διαθήκη του ο Α.Μ. Ανδρεάδης για την Βιβλιοθήκη του Ροΐδη.

5. Ασφαλώς χαίρομαι που, μετά την καταγγελία της Athens Review of Books, βρήκατε στοιχειωδώς εγγράμματους συνεργάτες οι οποίοι διόρθωσαν εντός 15ημέρου τον… Ρομίδη και τον… Πετροκκίκκινο. Αμφιβάλλω βέβαια ότι θα κάνατε έστω και αυτό, αν Πρόεδρος της Ακαδημίας δεν ήταν ένας τόσο διακεκριμένος φιλόλογος.

Τμήμα της διαθήκης του αειμνήστου καθηγητή Ανδρέα Μ. Ανδρεάδη, που έχει στη διάθεσή της η Athens Review of Books. Ζητούμε επίσημο και επικυρωμένο αντίγραφο από την Ακαδημία.

6. Χαίρομαι που, μετά τη δική μας καταγγελία, βρέθηκαν τα 10 από τα 11 ντοσιέ που ήταν κάπου παραπεταμένα και ξεχασμένα, και εύλογα ζητώ να συνεχιστεί η έρευνα ώστε να βρεθεί και το ντοσιέ Κ, το οποίο αποτέλεσε την αιτία να αντιληφθώ ότι οι υπάλληλοι της βιβλιοθήκης δεν μας έδειχναν το πλήρες αρχείο, αλλά απλώς δύο κουτιά στα οποία νομίζαμε εγώ και άλλοι ερευνητές ότι περιλαμβάνονταν όλα τα κατάλοιπα του Ροΐδη. Το συνειδητοποίησα όταν πρόσφατα αναζήτησα την «Ιστορία ενός πιθήκου» (που δημοσιεύσαμε στο τεύχος Νοεμβρίου 2021), και τότε έκανα (δύο φορές μάλιστα) την παραβολή του Αρχείου Ροΐδη με την καταγραφή του Παράσχου: αυτή είναι η αλήθεια και όχι όσα ψευδέστατα διατείνεστε εσείς και η αποπλανημένη Σύγκλητος, στην (ομόφωνη – αλίμονο!) ανακοίνωσή σας. Ψευδολογείτε ασυστόλως γράφοντας στην Καθημερινή της 26.2.2022 ότι δήθεν ο Βασιλάκης «γνώριζε την απώλεια ήδη από τον Μάρτιο του 2016» των 11 ντοσιέ, αλλά «δεν έγραψε τίποτα για την απώλεια τμήματος του αρχείου επί της γραμματείας του κ. Πετράκου (2010-2020) και ήθελε να ελέγξει πάλι το αρχείο το 2022, για να γράψει τα όσα έγραψε σε βάρος της Ακαδημίας και του νέου Γενικού Γραμματέως κ. Χρήστου Ζερεφού».[1] Είναι λυπηρό (και αδιανόητο) ότι η Ακαδημία ενδίδει τόσο εύκολα στο φτηνό κουτσομπολιό, εμπλέκοντας και τον πρώην ΓΓ, τον οποίο μπορεί να μην έχω δει ποτέ στη ζωή μου, γνωρίζω όμως και εκτιμώ το έργο του. Έτσι την προ δεκαετιών απώλεια την παραδεχθήκατε μεν, αλλά χαιρεκάκως σπεύσατε και άνευ στοιχείων να την καταλογίσετε στον προηγούμενο ΓΓ της Ακαδημίας! Θα σας συμβούλευα να μην κατατρίβεστε με τέτοια θέματα και να κρατήσετε το ύψος σας, μελετώντας τι καιρό έκανε στη Σαλαμίνα ή στον Μαραθώνα όταν μας την έπεσαν οι βάρβαροι.[2] Μην ξεχνάτε ότι πρέπει να συντηρείτε το μέγεθος του ζερεφώδους διαμετρήματός σας. Μην παρασύρεστε από τους ιπτάμενους δίσκους του ακατονόμαστου που θέλει να σας επισκιάσει. 

7. Ζητώ επίσης να αναζητηθεί η πιο όμορφη φωτογραφία του Ροΐδη την οποία σας άφησε ο Α.Μ. Ανδρεάδης, το πρωτότυπο της οποίας αγνοείται, αλλά το πιθανότερο είναι να βρίσκεται κι αυτή κάπου μέσα στον σωρό των ακαταλογογράφητων ατάκτων εγγράφων, φακέλων, κουτιών και γενικώς ανακατεμένων χαρτιών. Ο μανάβης της λαϊκής αγοράς έχει πιο εύτακτο τον πάγκο του. Αναζητώ και άλλες φωτογραφίες του Ροΐδη, γνωρίζοντας ότι θα βρίσκονται κάπου στην Ακαδημία και, όταν τις εντοπίσω, θα επιδιώξω να τις φωτογραφίσω. Φαντάζομαι ότι δεν έχετε κάπου αντίγραφα για να διευκολύνετε τους ερευνητές (δηλωμένους και μη).  

8. Θα χαιρόμουν πολύ, αν αντί των θεωριών συνωμοσίας που διακινείτε, και εξωδίκων με τα οποία απειλούμεθα εμείς και ο σπουδαίος επιστήμονας και ακέραιος άνθρωπος, Άγγελος Χανιώτης, του οποίου η παρουσία στην Ακαδημία σάς τιμά ανυπολόγιστα, να αποφασίζατε να τηρήσετε όλους τους όρους που έθεσε ο Α. Μ. Ανδρεάδης στη διαθήκη του. Αν δεν το κάνετε, σας βεβαιώνω ότι θα φροντίσουμε (για να προστατεύσουμε την πνευματική κληρονομιά του μεγάλου συγγραφέα) να σας αναγκάσει η πολιτεία να μην παρανομήσετε. Άλλωστε σε περίπτωση αδρανείας (ή ακηδίας), το αρχείο θα πρέπει να αφαιρεθεί από την Ακαδημία, όπως αναφέρει σχετικά ο κληρονόμος του Ροΐδη Α. Μ. Ανδρεάδης.

9. Σαν ναυαγός που ψάχνει για σανίδα σωτηρίας γαντζωθήκατε από ένα lapsus calami του συγγραφέα και αρθρογράφου κ. Τάκη Θεοδωρόπουλου, που έλεγε ότι ζήτησα να δω το Αρχείο Ροΐδη (ήθελε προφανώς να γράψει ότι ζήτησα να δω τη διαθήκη και το αρχείο του Ανδρεάδη). Πιαστήκατε λοιπόν ομοθύμως από αυτό και ξεχάσατε (;) να αναφέρετε την ταμπακιέρα: Τι σκοπεύετε να κάνετε για να βρεθεί άμεσα το «χαμένο» ντοσιέ Κ με σημαντικά κείμενα του Ροΐδη; Θα συντάξετε επιτέλους πλήρη, και σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές προδιαγραφές, Κατάλογο του Αρχείου; Πότε θα ψηφιοποιήσετε το Αρχείο Ροΐδη-Ανδρεάδη; Πώς θα αναδείξετε την Βιβλιοθήκη του Ροΐδη κ.λπ.. Αυτό είναι το χρέος σας, και όχι να καταφεύγετε σε φτηνές ειρωνείες.

10. Στην Καθημερινή της 26.2.2022 γράφετε επί λέξει: «Το αρχείο Ροΐδη, το οποίο κληροδότησε στην Ακαδημία ο Ανδρέας Ανδρεάδης και φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει έντεκα (11) ντοσιέ, αριθμημένα από Α έως και Κ, εκ των οποίων λείπει ένα (1) ντοσιέ – και όχι δήθεν 10, το σύνολο δηλαδή του αρχείου.» Αφήνοντας να εννοηθεί, για να παραπλανήσετε τους αναγνώστες, ότι δεν αγνοείτο επί δεκαετίες το σύνολο των 11, αλλά τώρα μόνο ένα ντοσιέ! Λες και αυτό ακόμη είναι ασήμαντη απώλεια...

11. Όταν ο Ροΐδης έγραψε το κείμενο «Ακαδημία χωρίς ακαδημαϊκούς», πού να φανταζόταν ότι η Ακαδημία θα στέγαζε ακαδημαϊκούς ζερεφώδους διαμετρήματος οι οποίοι θα απαντούσαν με ένα τόσο ευτελή, εξευτελιστικό – και μικροπρεπή για τους ίδιους τρόπο. Επί της ουσίας, σε τίποτε απολύτως δεν απαντήσατε. Περιμένουμε απαντήσεις σε όλα τα ζητήματα που θέσαμε στο τεύχος Φεβρουαρίου της Athens Review of Books. Η μόνη έγνοια σας ήταν να αποδείξετε ότι ο κ. Θεοδωρόπουλος δεν έπρεπε να διανοηθεί να ασκήσει κριτική στην Ακαδημία. Του θυμίσατε ότι υπάρχουν μεγέθη που διεκδικούν το απυρόβλητο. Τον «μαλώσατε» που εμπιστεύεται ένα περιοδικό σαν την ARB. Τον συμβουλεύσατε πατρικά να μην κάνει κακές παρέες και να γίνει καλό παιδί. Προφανώς δεν τον διαβάζετε τακτικά, γιατί αν τον διαβάζατε θα γνωρίζατε ότι ανήκει στους ελάχιστους αρθρογραφούντες που δεν υποκύπτουν σε εκβιαστικούς χειρισμούς και δεν διαπραγματεύονται τη γνώμη τους. Τα υπόλοιπα μπορείτε να τα πείτε στους εύπιστους δημοσιογράφους στους οποίους εξηγούσατε πώς κατακτήσατε το Νόμπελ.

12. Αν δεν το γνωρίζετε πρέπει να σας ενημερώσω ότι ποτέ δεν ζητήσαμε, χάρες, βραβεία, διευκολύνσεις, χορηγίες ή οτιδήποτε άλλο από όσα μαγειρεύονται στα παρασκήνια. Χωρίς κανένα όφελος ενδιαφερθήκαμε για την ανεκτίμητη κληρονομιά του Ροΐδη. Προσπαθήσαμε να σας θυμίσουμε το χρέος σας και να σας κινητοποιήσουμε. Φαίνεται ότι κάτι καταφέραμε, με πλούσια ανταμοιβή την ανεξέλεγκτη επιθετικότητα και ψευδολογία σας. Βεβαίως, ένα άτομο που δήλωσε νομπελίστας είναι ικανό να επινοήσει και αδίστακτα να εκφράσει κάθε ψεύδος και κάθε συκοφαντία.

13. Ζητώ, τέλος, να ανακαλέσετε όσα ανακριβή και υποτιμητικά δηλώσατε για μένα. Εννοείται ότι επιφυλάσσομαι για κάθε νόμιμο δικαίωμά μου. Σας πληροφορώ επίσης ότι προτίθεμαι να ασκήσω το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες της Ακαδημίας, αρχίζοντας με τον Ροΐδη και τον Ανδρεάδη.

Μανώλης Βασιλάκης
Διευθυντής της Athens Review of Books

[1] «Επιστολή της Ακαδημίας Αθηνών για το αρχείο του Εμμανουήλ Ροΐδη», Η Καθημερινή, 26.2.2022, διαθέσιμη στο https://bit.ly/34dbQls

[2] «Επιστημονική ανακοίνωση» Ζερεφού κ.ά., «Οι καιρικές συνθήκες την ημέρα της ναυμαχίας της Σαλαμίνος», Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών, 15 Μαρτίου 2012.