Ένα άλλο σκάνδαλο στην Ακαδημία Αθηνών (εκτός από αυτό στο Ίδρυμα Ουράνη στο οποίο θα αφιερώσουμε ειδικό άρθρο) είναι εκείνο της εισβολής και κατάληψης από το Χουντόνειδος της ηγεσίας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), την προεδρία του οποίου κατέλαβε ο δισκοβόλος, δικολάβος, γλωσσολόγος και εν γένει ιοβόλος Αντώνιος Κουνάδης.[1] Αυτό στις 10 Σεπτεμβρίου 2018, δεκαπέντε μέρες μετά τον θάνατο του καθηγητή Γρηγορίου Σκαλκέα. Τον Νοέμβριο 2019, το ΔΣ του Ιδρύματος ανασυγκροτήθηκε και την προεδρία ανέλαβε ο Λουκάς Παπαδήμος[2], βάσει του νόμου που ορίζει ότι:
«Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΙΒΕΑΑ είναι επταμελές και αποτελείται από τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών. Τα πέντε (5) μέλη εκλέγονται από την Τάξη των Θετικών Επιστημών της Ακαδημίας Αθηνών μεταξύ των μελών της Τάξης, κατά προτεραιότητα ιατροί και βιολόγοι και, αν αυτοί δεν επαρκούν, Ακαδημαϊκοί συναφών κλάδων. Τα λοιπά δύο μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκλέγονται από την Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών.» (ν. 4635/2019, άρθρο 155, παρ. 5.3)[3].
Κατόπιν τούτου ο Αντ. Κουνάδης και παρέα του προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας στις 6 Απριλίου 2020 κατά της Ακαδημίας Αθηνών[4] ζητώντας την ακύρωση της απόφασης της Συγκλήτου της Ακαδημίας, η οποία στις 9 Μαρτίου 2020 ακύρωνε την αρχική εκλογή των 5 μελών του Δ.Σ. από την Α΄ Τάξη, και διότι δήθεν η Ολομέλεια παρέλειψε τη συμπλήρωση άλλων δύο μελών. Οι προσφεύγοντες ήταν μάλλον οι αναρμοδιότεροι ως εκ των ειδικοτήτων τους να καταλάβουν θέση στο Δ.Σ.: Γ. Κοντόπουλος (Αστρονομίας), Κ. Κριμπάς (Γεωργικών Επιστημών, σε οικτρή κατάσταση υγείας), Λ. Χριστοφόρου (Φυσικών Επιστημών), Εμμ. Γδούτος (Θεωρητικής και Πειραματικής Μηχανικής), Δ. Νανόπουλος (Θεωρητικής Φυσικής), Δ. Σκαρβέλης (Στρατιωτικών Επιστημών), Στ. Κριμιζής (Επιστήμες του Διαστήματος).
Η απόφαση 2092/2020 του Συμβουλίου της Επικρατείας ήταν αληθινός κόλαφος κατά της Κουναδείου θρασύτητας και αναισχυντίας (βλ. link, ιδιαίτερα σελ. 12 κ.ε.). Η Ακαδημία Αθηνών έλαβε επισήμως γνώση της αποφάσεως του ΣτΕ στις 3 Δεκεμβρίου 2020, η οποία αφενός, απέρριψε την αίτηση του Κουνάδη και λοιπών followers. Έκρινε ορθή την στάση της Ολομέλειας, ότι δεν είναι δυνατή η εκλογή των δυο μελών πριν από τη νόμιμη εκλογή των 5 μελών εκ μέρους της Α΄ Τάξεως.[5] Και, το κυριότερο διευκρίνισε ότι:
«Συνεπώς, κατά την σαφή έννοιά της, η ανωτέρω διάταξη επιτάσσει οι πέντε (5) θέσεις στο Δ.Σ. του Ιδρύματος να καταλαμβάνονται οπωσδήποτε από ακαδημαϊκούς ιατρούς ή βιολόγους της Α΄ Τάξεως, και, μόνον αν αυτοί δεν επαρκούν, από ακαδημαϊκούς συναφών κλάδων, χωρίς να ανακύπτει, εν τοις πράγμασι, ζήτημα εκλογής. Ανάγκη επιλογής μεταξύ των μελών της Α΄ Τάξεως ανακύπτει μόνο στην περίπτωση που είτε οι ακαδημαϊκοί της Α΄ Τάξεως με την ιδιότητα Ιατρού ή Βιολόγου είναι περισσότεροι από πέντε (5), οπότε απαιτείται, κατ’ ανάγκη, η έκφραση προτίμησης σε συγκεκριμένα εξ αυτών πρόσωπα, είτε οι ακαδημαϊκοί της Τάξεως με την ιδιότητα Ιατρού ή Βιολόγου είναι λιγότεροι των πέντε (5), οπότε απαιτείται να διεξαχθεί εκλογή μεταξύ των υπολοίπων ακαδημαϊκών της Τάξεως με συναφές αντικείμενο.»
Παρ’ όλο λοιπόν που τόσο ο νόμος όσο και η απόφαση του ΣτΕ επιτάσσουν να ορίζονται γιατροί και βιολόγοι ως μέλη του ΔΣ, και μόνο όταν δεν επαρκούν για να συμπληρωθεί, τότε τα ορίζονται από άλλους συναφείς κλάδους, σε όλες τις περιπτώσεις λ.χ. αποκλείστηκε ο διαπρεπής βιολόγος Γ. Κόλλιας (!), ενώ ο ιατρός Χ. Ρούσσος επελέγη τελικώς από την Ολομέλεια και όχι από την Α΄ Τάξη όπως ορίζει ρητά ο νόμος, εξαιτίας δε αυτού του λόγου ο τελευταίος δεν αποδέχθηκε την επιλογή ως προερχόμενη από αναρμόδιο όργανο. Αντί του Κόλλια, επιστημονικά αναστήματα όπως ο βαρύγδουπος Γδούτος ή αποστήματα τύπου Κουνάδη! Σχετικά με το επιστημονικό μέγεθος του καθηγητή Γ. Κόλλια ο Νομπελίστας (2011) Bruce A. Beutler έγραψε στις 20 Δεκεμβρίου 2021 μια πυκνή επιστολή (βλ. αγγλικά και ελληνικά) που είναι απόδειξη ντροπής για τους ακαδημαϊκούς της Α΄ Τάξης οι οποίοι ανέχονται τον αποκλεισμό τόσο μεγάλων επιστημόνων, απολύτως παράνομα· και επιδεικτικά όχι μόνο δεν θέλουν ακόμη και ως απλά μέλη του ΔΣ τον κ. Κόλλια ή τον κ. Ρούσσο, πόσο μάλλον θεωρούν αδιανόητο να εκλέξουν πρόεδρο του ΙΙΒΕΑΑ κάποιον από αυτούς.
Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης στον οποίο υπάγεται το ΙΙΒΕΑΑ έστειλε έγγραφο (βλ. link) προς τον Πρόεδρο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), στις 8 Οκτωβρίου 2021, όπου αφού επαναλαμβάνει τις νομοθετικές διατάξεις και τα βασικά σημεία της απόφασης του ΣτΕ, καταλήγει:
«Για τους λόγους που ανέφερα πιο πάνω, θεωρώ ότι μετά την έκδοση της ως άνω απόφασης του ΣτΕ τον Οκτώβριο του 2020 πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής των μελών του Δ.Σ. με την ορθή εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 155 του ν. 4635/2019 και σας ενημερώνω ότι θα προβώ στις κατάλληλες ενέργειες για τον ορισμό των μελών του Δ.Σ. σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.»
Συναρπαστική είναι η ιστορία της εκλογής ΔΣ του ΙΙΒΕΑΑ, όπως την γράφουν σε επιστολή τους προς τον υπουργό Ανάπτυξης (βλ. link) οι καθηγητές Γεώργιος Κόλλιας και Χαράλαμπος Ρούσσος, με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου 2021. Εκεί επισημαίνουν ότι ναι μεν ο υπουργός απέστειλε «στον πρόεδρο της Ακαδημίας το από 8 Οκτωβρίου 2021 έγγραφο, με το οποίο επισημαίνει την ανάγκη, προς χάριν της Νομιμότητας, όπως τηρηθεί απαρέγκλιτα ο Νόμος και οι Αποφάσεις του ΣτΕ.», παρά ταύτα όμως «η Α΄ Τάξη στη συνεδρία της 24/11/2021 εξέλεξε μόνο δύο Ιατρούς (X. Μουτσόπουλος και Α. Τζάκης) καθώς και έναν Μαθηματικό (Α. Φωκάς) και έναν Βιολόγο (Δ. Θάνος) αφήνοντας εκτός του Δ. Σ. τους υπογράφοντες την παρούσα: X. Ρούσσο (ιατρός) και Γ. Κόλλια (βιολόγος).
Η Συνεδρίαση της Τάξεως συνεχίστηκε μια εβδομάδα αργότερα για την εκλογή του πέμπτου μέλους, οπότε αντί ιατρού ή βιολόγου όπως ρητά ορίζει ο νόμος και έκρινε η απόφαση του ΣτΕ, εξελέγη ο θεωρητικός φυσικός Δ. Νανόπουλος.
Κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας στις 2/12/2021, παρά την επισήμανση των νομικών μελών της Ακαδημίας ότι μέχρι τώρα δεν έγινε ορθή εφαρμογή του νόμου και την άρνηση του πρώτου εξ ημών (X. Ρούσσος) να εκλεγεί από την ολομέλεια καθώς έπρεπε να είχε ήδη εκλεγεί από την Α΄ Τάξη λόγω της ιδιότητάς του, αυτή προχώρησε τελικά στην εκλογή των κ.κ. Λ. Παπαδήμου και X. Ρούσσου για τη συμπλήρωση του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ. Και σε αυτή τη περίπτωση ο Γ. Κόλλιας, που υποχρεωτικώς θα έπρεπε να είναι μέλος του Δ.Σ., παρέμεινε εκτός του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ. (…)
Δεδομένης της ιδιότητάς μας, τόσο ο πρώτος εξ ημών (X. Ρούσσος, ιατρός), όσο και ο δεύτερος εξ ημών (Γ. Κόλλιας, βιολόγος), έπρεπε να είχαμε εκλεγεί από την Α΄ Τάξη ως μέλη του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ. Κατά τούτο, η τοποθέτηση του πρώτου εξ ημών στο Δ.Σ. από την Ολομέλεια δεν θεραπεύει την ως άνω παρανομία, καθώς οι δύο θέσεις για τις οποίες αποφασίζει η Ολομέλεια δεν προορίζονται για να καλύψουν την παράνομη εκλογή μελών από την Α΄ Τάξη, αλλά αντίθετα προϋποθέτουν τη νόμιμη εκλογή των πέντε μελών από την Α΄ Τάξη κατά τα προβλεπόμενα στο νόμο. (…)
Κύριε Υπουργέ, αποτελεί χρέος μας, με τις αποφάσεις σας, να δοθεί ισχυρό μήνυμα υπακοής στον νόμο και το ΣτΕ, από τα μέλη του ανωτάτου πνευματικού ιδρύματος και όχι ως παράδειγμα ανοχής της ανομίας και της πενίας δικαίου από κάποια μέλη της Ακαδημίας Αθηνών.»
Συνεπώς, ο Υπουργός Ανάπτυξης δεν πρέπει να υπογράψει την πράξη διορισμού του ΔΣ του ΙΙΒΕΑΑ. Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (στις αποφάσεις του οποίου οφείλει να συμμορφώνεται η κυβέρνηση), η Α΄ Τάξη εντέλλεται να στείλει στην Ολομέλεια τους 5 ιατρούς και βιολόγους (Θάνος, Κόλλιας, Μουτσόπουλος, Ρούσσος, Τζάκης) εφόσον είναι οι μόνοι υπάρχοντες ακαδημαϊκοί με το γνωστικό αντικείμενο ιατρού ή βιολόγου. Ως εκ τούτου δεν ανακύπτει, εν τοις πράγμασι, ζήτημα εκλογής από μη ιατρούς ή βιολόγους, σύμφωνα πάντα με το ΣτΕ. Και εν συνεχεία αφού συμπληρωθούν τα άλλα δύο μέλη από την Ολομέλεια, να επιλεγεί ο αξιότερος και οπωσδήποτε επιστημονικά επαρκέστερος πρόεδρος. Οι παρανομίες δεν θεραπεύονται με νέες παρανομίες ή εσκεμμένες παρατυπίες.
Αφ’ ετέρου, ο Υπουργός πρέπει να λύσει ριζικά το πρόβλημα, με νομοθετική διάταξη, επαναφέροντας το ΙΙΒΕΑΑ στην εποπτεία της Ακαδημίας (και όχι της Α΄ Τάξεως). Και, βέβαια, τα επτά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του να εκλέγονται όλα από την Ολομέλεια, εκ των οποίων τα πέντε κατά προτεραιότητα να είναι γιατροί και βιολόγοι, τα δε άλλα δύο ανεξαρτήτως ειδικότητος.
[1] Αντιπρόεδρος: Σ. Θάνος, Γραμματέας: Λουκάς Χριστοφόρου, Μέλη: Κ. Κριμπάς και Χ. Ρούσσος. Σύμφωνα με το αρχικό καταστατικό, τα μέλη του ΔΣ ήταν πέντε.
[2] Αντιπρόεδρος: Χ. Ρούσσος, Γραμματέας: Κ. Κριμπάς (απεβίωσε στις 6 Απρ. 2021 και αναπληρώθηκε από τον Χ. Ζερεφό), Μέλη: Α. Κουνάδης, Λ. Χριστοφόρου, Δ. Θάνος, Χ. Μουτσόπουλος.
[3] Με τον ίδιο νόμο, η εποπτεία του Ιδρύματος που ανήκε στο Υπουργείο Παιδείας ανατέθηκε στην ΓΓ Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης.
[4] Παρεμβαίνοντες υπέρ της Ακαδημίας Αθηνών ήσαν οι Χ. Ρούσσος (Εσωτερικής Παθολογίας), Χ. Μουτσόπουλος (Ιατρικών Επιστημών: Ανοσολογίας), Γ. Κόλλιας (Μοριακής Γενετικής), Αθ. Φωκάς (Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, με σπουδές Ιατρικής), Δ. Θάνος (Βιολογικών Επιστημών: Μοριακής Γονιδιακής Βιολογίας), Κ. Βαγενάς (Χημικών Επιστημών).
[5] «[Η] εν λόγω διάταξη [του άρθρου 155 παρ. 3 του ν.4635/2019] επιτάσσει την υποχρεωτική κατάληψη της θέσεως μέλους του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ από ακαδημαϊκό της Α΄ Τάξεως με την ιδιότητα Ιατρού ή Βιολόγου. Υπό τα δεδομένα αυτά, ενόψει, δηλαδή, του ότι η προαναφερθείσα διαδικασία εκλογής της Α΄ Τάξεως στηρίχθηκε σε μη νόμιμη ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, δεν παρήχθη δέσμευση της Ολομέλειας της Ακαδημίας για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκλογής των μελών του Δ.Σ. του ΙΙBEEA. Επομένως, νομίμως η Ολομέλεια της Ακαδημίας απείχε από την διεξαγωγή, της προγραμματισθείσας για την συνεδρίαση της 21ης.11.2019, εκλογής δύο μελών του Δ.Σ. του ΙΙΒΕΑΑ, λόγω της έκφρασης, από μερίδα ακαδημαϊκών, αμφιβολιών για την νομιμότητα της αποφάσεως εκλογής της Α΄ Τάξεως. Συνεπώς, ο ανωτέρω λόγος ακυρώσεως περί παραλείψεως οφειλομένης νομίμου ενεργείας εκ μέρους της Ολομέλειας της Ακαδημίας Αθηνών είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.»
